Azken finean, HAPO-a herri baten burua da; herritarrek dituzten beharrei arreta jarri behar zaie, udalerriak dituen ezaugarri eta erronkei kasu egin, eta orainak parez parean ezartzen dizkigun baldintzak aintzat hartu. Betiere, azalera modu egokian marraztu nahi badugu eta gorputz-adar guztiak zuzen eraiki. Ez badago buruaren jardunik, nekez marraztu ahal izango ditugu herritarrak aintzat hartuko duen azalera, ezta bizitza jasangarria ahalbidetuko duten gorputz-adarrak ere.
Tamalez, getxoztarrok aspaldi galdu genuen gure herriaren norabidetzea, burua… 2006an “bertan behera” utzitako HAPOa erabili du hamarkada luzez unean uneko udal-gobernuak; aldaketa zehatzak egin dizkio baina ia beti aurreko planaren logikaren pean. Horrela aritu dira hamarkadetan: herritarrek dituzten beharrei zein herri bezala ditugun erronkei muzin egiten, eta orainak ezartzen dizkigun ezinbesteko baldintzei ez-ikusiarena. Halaxe heldu gara 2024ra.
Orain dela urtebete baino apur bat gehiago HAPO “berria” aurkeztu zuten, arestian aipatutako osagai guztiak zituen errezeta zaharkituarekin; etxebizitza libreen eraikuntza hiri-erdigunean, bertan etxebizitza babestuen aldeko parkeari indarra eman beharrean; espazio berdeen suntsitzea eta ez horien berreskurapena eta sustatzea; mugikortasun jasangarriaren plana ere tiraderan utzi zuten, eta horrekin batera, ahaztu zitzaien esatea Getxoko ehundaka bizilagunei euren etxeak eraitsiko zituztela …
Hala, orlegi koloreko itxurakerietan espekulazioa, suntsiketa, inposizioa, gazteen exodo motelduagoa (akaso) zein autoaren erabilerari oda bat ekarri zuten (berriz ere). Zurikeriz betetako diskurtsoa ez zen nahikoa izan, eta oztopoak oztopo herritar ugarik helegiteak jarri zizkioten orain dela urtebete aurkeztutako HAPOari. Aitzitik, isilik erantzun diete helegite horiei baita HAPOaren aurka egindako mobilizazio guztiei ere. Izan ere, urtebete geroago, udal-gobernua ez da kapaz izan herritarren helegitei erantzuteko. Arduragabekeriaren eredu argia.
Norabiderik gabeko herri-politikak bozken galera ere ekarri die azken udal-hauteskundeetan, gero eta agerikoagoa da burua galduta gabiltzala, bizkarrezurra okertuta, gorputz-adarretan indargabe. Eta horretaz gero eta getxoztar gehiago jabetzen da, zorionez.
Zain jarraitzen dugu helegiteak noiz erantzungo, arduraz noiz jokatuko, eta etorkizuneko erronkei noiz helduko dieten logika berria duen Hiri Antolamendurako Plan Orokor batekin. Indarra baino, logika berria beharrezkoagoa baita; buruaren jardunaren erakusgarria baita logos-a.
Bitartean ez gaitzatela itsutu flashez betetako lelo propagandistikoek.
Erruz entzun dugu berotegi gasen emisioak jaitsi behar direla, jarduera batzuen kontsumo material eta energetikoa txikitu beharra dagoela... Inori ez dio ihes egiten autoaren erabilera ere murriztu beharko dela, konbustio motorduna zein elektrikoa izan, duten material eta energia kontsumoaren ondorioz.
Testuinguru honetan planteatzen dute Bizkaiko Aldunditik autoentzako itsasadar azpiko errepide berri hau, Artazatik Portugaletera. Klima larrialdi betean ulergaitza da garraio pribatua bultzatuko duen obra hau justifikatzea eta berriki argitaratu den Ingurumen-inpaktuaren adierazpena irakurrita are gutxiago.
Txosten horrek jasotzen dituen alderdi larrienen artean dago onartzen dutela trafikoaren hazkundea emango dela. Aurreikusi zitekeen kontua bazen ere kuantifikatu dute: 2048rako 2019ko trafikoa %33 handituz.
Hori gutxi ez balitz, gaur egun ez dago bermatuta obra hau amaitzean garraio-publiko bidezko lotura egongo denik. Gainera, mugikortasun planifikazio integrala egiteko beharra azpimarratzen du Bilbo Metropolitarraren inguruan, hau, behar den sakontasunarekin egin ez dela aitortzen duelako.
Funtsean, onartzen digute garraio pribatua bultzatuko dutela, zarata maila igoko dela, mugikortasun plan integralaren falta dagoela, baina hala ere klima aldaketaren aurkako helburuekin bat egiten duen proiektutzat daukate.
Horregatik, gure eskualdean krisi ekosoziala hobeto uler daiteke lurzoruaren erabilerari eta eraikuntza sektorearen espekulazioari arreta jarriz, etengabe termometroari begira egonez baino: Lur emankorrenak luxuzko-etxebizitzetara bideratu dira, etxebizitza barreiatuak ugaritu, lehen sektorearen hondoratzea, alokairuen prezio izugarriak....
Eraldaketa horiek lo-hiri bihurtu dituzte gure udalerriak; herritarrak gure lantokiaren kokapenak baldintzatuta behartuak gara egunero lanera autoz joatera, maiz pertsona bakarrarekin bidaiatzen. Egun hedatua dagoen aisialdia ereduak ere autoaren hautua sustatu eta normaltzen du (zinema, gimnasioak...). Hurbil egon beharko lukeena urrundu digute.
Lo-hiriak, kontsumo energetiko handi bati lotutako lurralde-antolaketa ereduak dira. Hain zuzen ere eredu horretan sakonduko du egitasmo honek, Uribe Kostako eraikuntza planekin jarraitu ahal izateko behar baitute azpiegitura hau sustatu; matrikulatuko diren auto berri guzti horiei irteera emateko Avanzada kolapsatu gabe.
Pentsatzen jarri naiz errepideak hobetzeko egin den obra bakoitzagatik ia zenbat hobekuntza egin diren garraio publikoa hobetzeko: Avanzadako obrak, Txorierriko lotunea, Errontegiko obrak, Unbeko errepidearen zabalpena... Bien bitartean, Uribe kosta Txorierrirekin denbora onargarri batean lotuko duen garraio-publikorik ez dago. Uribe Kosta Ezkerraldearekin duen metro lotura ere ez da errazena. Metroa aireportuarekin lotzen duen linearik ere ez.
Egitasmo honek aurrean ditugun erronkei aurre egiteko balioko digu edo petrolio oparotasunaren garaiko ilusioarekin egindako beste azpiegitura faraoniko bat besterik ez da izango? Ez al da momentua planifikazio sakon eta parte-hartzaile bat bideratzeko interes orokorren alde? Aurrekoan Larrun aldizkarian Ander Irazustari irakurri nion: “kalea ez genuela proiektatu behar ikusten genuen trafikoaren arabera, ikusi nahi dugun trafikoaren arabera baizik.” Goazen horretara.
Estoy en política porque creo en ella, y estoy de manera sincera y honesta. Desde luego, no estoy exento de equivocarme, y de hecho me equivoco, pero sí sé que la honradez es en lo que se debe basar la política, y trato de que siempre sea así. Creo que la palabra es lo más importante que tiene un político y una persona.
Lamentablemente los hay que gustan de cambiar el significado a las palabras, transitar de eufemismo en eufemismo para proteger un salario que de otra forma ni soñarían. Los hay que confunden la actividad política con un juego de poder, donde lo importante es ganar y no construir. Los hay que no han entendido lo que es trabajar en favor de la gente y pervierten la política en una batalla de relatos falsos y fariseos. Y es lamentable, absolutamente triste, que también la política municipal se ensucie en lodazales vacuos de egos hiperdesarrollados.
PNV y PSE nos pidieron negociar los presupuestos y encaramos el proceso con mucha desconfianza, pero con sinceridad. Les dijimos que si tenían un pacto con el PP era lícito y legítimo, que no lo compartíamos, pero que no queríamos trabajar en balde. Nuestro tiempo, como el de ellos, cuesta esfuerzo y dinero. La diferencia es que su tiempo lo pagamos entre todos y todas y el nuestro, en mayor medida sale de nuestro trabajo privado. Encaramos la negociación con seriedad y respeto, y presentamos una batería de propuestas, trabajadas, cuantificadas y sobre algunas de las cuales, no todas, se podrían comenzar a construir puentes para una relación beneficiosa para Getxo. Después de “perseguirles” para una reunión cuyo objetivo era conocer su posición sobre nuestras propuestas, el anuncio de un nada sorprendente pacto PNV-PSE-PP nos ha dado su respuesta, pero PNV y PSE no nos han respondido.
Ni PNV ni PSE han tenido la dignidad de reunirse con nosotros y nosotras para decir: “el acuerdo no es posible”, ni enviar un email, ni un mensaje. A EH Bildu, y posiblemente a Elkarrekin Podemos, nos han utilizado, con premeditación y alevosía, para construir un relato falso e insostenible. Yo no lo voy a negar, me lo tomo como una falta de respeto. La falta de acuerdo es un factor posible en política, no es ese el motivo de mi enfado-frustración, es la falta de honestidad, de sinceridad, de dignidad y de respeto lo que me enerva.
Me atrevería a apostar que en el Batzoki de Algorta ha asomado alguna risita mezquina, porque tal vez piensan que nos han engañado, que han construido su relato. Lo que pueda haber pasado en la Casa del Pueblo me parece irrelevante, de todos es conocido, y más en Romo, la consistencia de la palabra del PSE de Getxo, la sinceridad de sus líneas rojas.
No niego mi desilusión momentánea, porque soy un iluso, porque siempre creo en la buena voluntad de la gente, y no todo el mundo es honesto. Una pena. Pero creo en la política, en la política bien hecha, con discrepancia, con proyectos dispares, pero honrada, respetuosa y sincera. Y por eso, porque en EH Bildu no estamos en política por conseguir esos salarios que PNV-PSE-PP es siempre lo primero que acuerdan, sé que cuando la mezquindad de las risitas se agote, y se agotará, nuestra sonrisa permanecerá más firme, más alegre y más convencida.
El modelo del PP no es bueno para Getxo, pero no se diferencia mucho del modelo del PNV, y seamos realistas, el PSE no tiene modelo, ni fuerza, ni credibilidad. Este acuerdo es maquillaje, y cuando el desmaquillante del tiempo aflore las miserias de los incumplimientos, las gentes de EH Bildu, por encima de frustraciones momentáneas, seguiremos sonriendo, trabajando y construyendo un Getxo mejor.