OPINIONES
Getxo salgai dago, Getxok salgai jarraitzen du.
Nerea Guijarrubia Garzia | 2024-07-23 08:20:00
2001eko HAPOak (eta aurreko hirigintza politikek) ekarritako arazo guztiei aurre egiteko aukera galdu du EAJk eta PSEk osatutako udal-gobernuak. Izan ere, HAPO honek errezeta zaharra du ardatz, eraikuntza masiboan oinarritutako plana da: zonalde berdeak suntsitzea, hiriguneko lurzoruetan (ia bakarrik) etxebizitza libreak eraikitzea, eta etxe enblematikoak eraistea, besteak beste, jasotzen ditu haren orriotan.
Errezeta zaharraren osagai horiek guztiek ekarri gaituzte egungo eszenatokira.
Urteetan, udal-gobernuak gauzatutako hirigintza eta etxebizitza politikek eragin dute gazteen (eta ez hain gazteen) exodoa ondoko herrietara, ordaindu dezaketen etxebizitza duina eskuratzeko.
Etxebizitza soziala helburu ez duen udal-administrazioak ahalbidetu du espekulazioa jaun eta jabe izatea Getxoko etxebizitza merkatuan. Erostea zaila bada, alokatzea ere, ez da samurragoa. Ez behintzat, prezio eta baldintza duinetan. Baina hori gutxi ez balitz bezala, azken urteotan, turismora bideratutako etxebizitzen (kontrol gabeko) hedatzearekin batera, espekulazioa areagotu baino ez da egin; hala, gazteen (eta ez hain gazteen) (etxe)bizitza proiektua deserria da.
Ez gara inozoak, jakin badakigu etxebizitza arazoa egiturazkoa dela, udalerriz gaindiko arazoa ere badela. Baina ez dezagun ahaztu tokian tokiko udal-administrazioak aukera daukala arazoa apaltzeko, zuzentzeko, neurriak hartzeko, herriari begirako etxebizitza plan integrala sortu eta abiatzeko.
Udal honek, ordea, egiturazko arazo hori larriagotzeko eta betikotzeko hautua egin du azken 30 urteotan (ez bada gehiago).
2000tik 2012ra urte bitartean 1656 etxebizitza eraiki ziren; horietatik 1262 etxebizitza libreak izan ziren, babestuak 394 ziren. Azken horietan, tasatuak eta erosketa erregimenekoak zeuden; beraz, alokairuzko erregimenean bat ere ez.
Politika horiek, ez beste ezerk, kokatzen gaituzte gaurko eszenatoki lazgarrian.
Hala, erraz ondorioztatzen dugu eraikuntza masiboak ez diela herritarrei, inoiz, etxebizitza eskubidea bermatuko, baizik eta, kontrakoa, ukatuko diela. Agintarien benetako ardura etxebizitza arazoa izango balitz, bestelako politikak proposatuko lituzkete eraikuntza masibotik harago.
Adibidez, une honetan dauden etxebizitza babestuak parke publikoan finkatzeko hautua egingo zuten, eta, ez utzi, urte batzuen ondoren, ondasun publiko horiek esku pribatuetara igarotzen. Izan ere, etxebizitza publikoak funtzio soziala betetzeko eraikitzen dira, eta Getxok etxebizitza parke publiko sendoa behar du; alde batetik, merkatuaren logikari balazta jartzeko; beste alde batetik, oraingo gazteak emantzipatu daitezen, baina baita 20 urte barru izango diren gazteak ere emantzipatu daitezen, eta 2060ko gazteak ere emantzipatu daitezen…
Horretarako, etxebizitzen funtzio publikoa bermatzeko, ezinbestekoa da udal-administrazioaren esku egotea parke publikoa. Plan berrian, aldiz, etxebizitza asko erosketara bideratuta dago, horrek dakartzan ondorioekin.
Epe labur, ertaineko eta luzeagoko begirada izan behar du HAPOak. Eta horretarako, arkitektura administratiboa, eta behar beste baliabideak behar ditu Getxok, etxebizitza kudeatzeko erakunde bat, hain zuzen ere.
HAPO berriak herriguneetan (eremu urbanoan) 1353 etxebizitza eraikitzea aurreikusten du, nahiz eta horien 492 etxebizitzek ez duten konputatzen etxebizitza gisa, zuzkidura jarduketa bidez eraikiko dituzte-eta. Bada, 1353 etxebizitza horietatik 1005 etxebizitza libre eraikiko dituzten gure hirigune eta auzoguneetan. Babestuak salmentarako 125 izango dira, eta alokairurako 164 eta tasatuak 59. Gaur egun, etxebizitza legeak zehazten duen gutxienekoa beteko da, ez besterik.
Hori bai, bolo-bolo iragarri dituzten gainerako etxebizitza babestuak gure herriko berdeguneetan eraikiko dituzte. 2001eko planak Andra Mariren eraikuntza masiboa proposatzen bazuen, plan honek Andra Mari, partzialki, zementuz betetzea proposatzen du. Baina kasu honetan, hor kokatzen ditu etxebizitza babestu ia denak: 1891 etxebizitza. Ez al da hori 2001eko plana gauzatzeko lehen urratsa egitea?
Antza, arduradun politikoek pentsatuko dute etxebizitzaren eskubide subjektiboa exijitzen dugunok ingurumenaren suntsiketa baimenduko dugula, baina, berriz ere, oker dabiltza. 2001eko planak jasotzen zuen Andra Mariko eraikuntza masiboa 2006an behin-behinean gelditzea lortu zuen herriak, milaka eta milaka herritarren mobilizazioaren eta konfrontazioari esker. Eta sugar hori ez da amatatu. Izan ere, badira beste bide batzuk herri honetako berdegune eskasak errespetatu eta etxebizitza eskubideari bide emateko. Besteak beste, herriguneetan eraikitzen den gehiena babestua izatea. Baina eraikitzetik haragoko hamaika neurri har daitezke, etxebizitza eskubidea bermatu aldera. Horretarako baina plan oso bat behar da, ez adabakirik.
HAPOak ez ditu ingurumen jasangarriaren oinarrizko printzipioak betetzen; ez mugikortasun ikuspegitik, ezta auzogune bizigarrien ikuspegitik ere. Horrez gain, ez du herriko ondarea babesteko katalagoa handituko. Hala, herriko etxe adierazgarri ugarik eraisteko arriskuan daude, inolako babesik gabe.
Bestalde, jakin badakigu Alderdi Popularraren laguntzarekin onartuko dutela HAPOa, eta bidesaria getxoztar guztiok ordainduko dugu: luxuzko beste hotel bat, dirudunentzako luxuzko etxebizitzak Sener enpresaren lursailean, Galean… “pelotazo urbanistikoa” deiturikoaren hatsa lau haizetara zabaldu da udalerrian.
Ezin dugu ahaztu edukia bezain salagarria dela HAPOa berrikusteko egindako prozesu zitala. 2013tik berrikuspena hasi zen eta prozesu luzea bezain iluna izan da, herritarrak nekatzeko asmoz-edo. Prozesuak ez du ia komunikazioa sustatu, eta herritarren oposizioa agerikoa izan da bilera informatiboetan.
Alkatearen diskurtso eta praktikaren arteko amildegia nabarmena da; "Esan gezur bat mila aldiz, errepikatu hitzez hitz, handik gutxira ikusi egia bihurtzen" abestiaren leloa ofizio bihurtu du Agirre alkateak etxebizitzari buruz hitz egiten duen bakoitzean.
Ezinbestean, herri-ereduaren eraldaketa aldarrikatzen dugunok, gezur horri aurre egiteko, gertatutakoak eta errealitate gordina ditugu argudio. Badakigu gezurrari egiarekin erantzun behar diogula, zintzotasunez eta arrazoiz. Eta horretarako, historiak eta hainbat istoriok irakatsi diguten legez, antolakuntza, mobilizazioa eta borroka baino ez zaizkigu geratzen. HAPO honi ez!
PGOU: tarde, mal, a hurtadillas y con el PP
Ibon Rodriguez Larrinaga | 2024-07-10 10:59:00
El 2 de julio el equipo de gobierno publicó una nota en la que indicaba que se había entregado el nuevo PGOU a los partidos de la oposición.
Lo que no indicaba es que el lunes 1 de julio, a última hora el mismo equipo de gobierno mandaba un mensaje a todos los partidos diciendo que tenía problemas y que nos dejaría el PGOU en el buzón. Una muestra de como se está gestionando el proceso del PGOU: mal.
He de corregirme, he dicho a todos los partidos, y mucho me temo que ha sido a EH Bildu y a Elkarrekin Podemos, porque las reuniones (largas reuniones) con el PP se suceden desde hace días, y el PP ya ha confesado tener la documentación desde hace tiempo. Si a eso sumamos que el PGOU debe aprobarse por mayoría absoluta y PNV-PSE no suman, Elkarrekin Podemos afirma que con ellxs no han pactado y a nosotrxs ni nos han llamado… pues blanco y en botella. Y ¡ojo! PNV-PSE son muy libres de pactar con quien quieran, pero es triste ver que sistemáticamente eligen la peor opción para la gente de Getxo. Tal vez por comodidad o tal vez porque una bandera española o una ikurriña no es suficiente obstáculo para que la derecha comparta ansia especulativa, y es que el cemento une y al PSE ya sabemos que en lo importante, ni está ni se le espera.
A todo este despropósito se unen los increíbles plazos fijados por el equipo de gobierno. Los partidos de la oposición (que somos 2) tenemos 18 escasos días para analizar los cambios que PNV-PSE-PP han hecho en el PGOU, así como las 2.100 alegaciones presentadas y las respuestas que el equipo de gobierno pretende darles.
Según los datos del gobierno se han presentado 2.100 alegaciones, y se han estimado 588 y se han desestimado 1.155 alegaciones, de las cuales 438 merecen una nota aclaratoria. Puntualiza el equipo de gobierno que las alegaciones únicas son “solo” 676. No nos parece el tiempo suficiente para poder estudiar con la atención que merecen ni las alegaciones y las respuestas.
Y esto a los partidos políticos, porque las personas que han presentado alegaciones recibirán sus respuestas, según indicó el concejal responsable del PGOU (Sobre las 2 horas y 11 minutos del video), una vez que los partidos hayamos votado en pleno. Este pleno será extraordinario y en pleno verano, el 26 de julio.
La excusa del equipo de gobierno son los plazos legales para la aprobación del PGOU, pero no cuela. Tras un rosario de retrasos no parece que sea determinante que el pleno extraordinario para aprobar el PGOU se celebre a finales de septiembre, como le solicitamos públicamente a la alcaldesa, o a finales de julio y la diferencia es sustancial. Pero no quieren, PNV-PSE-PP quieren aprobar este plan, que consagra el futuro de Getxo en los próximos 20 años al cemento, a todo correr, con la menor contestación posible y sin tiempo para analizar.
Vamos a recordar algunos plazos:
- 15 años (unos 5.478 días) de retraso lleva la renovación del PGOU
- 3 (unos 92 días) meses de plazo tuvieron las gentes de Getxo para hacer alegaciones.
- Más de 18 meses (unos 545 días) llevan PNV-PSE para responder alegaciones y todavía no lo han hecho.
- 18 días nos dan a los partidos de la oposición para estudiar el nuevo plan, estudiar las alegaciones, ver la respuesta a las alegaciones y decidir nuestro voto.
Y la gente sigue esperando…
Lo cierto es que por lo que sabemos hasta ahora, el PGOU enfrenta el problema de la vivienda con recetas viejas e ineficaces, con cemento; los barrios están olvidados; los centros urbanos están olvidados; la propuesta de movilidad es escasa; las posibilidad de desarrollo de alguno de los proyectos diseñados por PNV-PSE-PP son casi nulas; las vidas de demasiadas familias getxoztarras se han decidido en una mesa, sobre un plano y con un rotring; no existe un compromiso con el cambio climático; no hay una apuesta real por Azkorri, ni por Mimenaga, ni por Bolue, ni por Larrañazubi… en resumen, un despropósito.
El único argumento de PNV-PSE-PP es que si este no se aprueba el plan vigente es muy malo, como si el plan vigente hubiese llovido del cielo, hubiese aterrizado en nuestras vidas como puesto por la divina providencia y no hubiese sido diseñado, aprobado y ejecutado por el PNV.
Creo que el PGOU, el futuro de Getxo para los próximos 20 años, exige más seriedad, más diálogo y sobre todo exige un respeto a la gente de Getxo y en especial a quien ha presentado alegaciones que no se está teniendo.
Historiaren alde egokian zaude
Paul Laka Garamendi | 2024-06-05 19:34:00
Mundua amildegitik behera doala diote batzuek, Europa buru. Baina horrela al da halabeharrez? Egia da aro aldaketan gaudela, eta hegemonia amerikarra gainbeheran doan honetan, mendebaldea zentroan kokatu izan duten indar-harremanak desagertzen doaz.
Datuen arabera, 2030erako munduko lau ekonomia nagusietatik hiru hegoalde globalekoak izango dira, eta denbora ez oso luzean orain arte azpiratuak izan diren zenbait lurraldek munduko BPGaren %55a ordezkatuko dute. Honen ondorioz, II. Mundu Gerra ostean eraikitako joko arauak berrosatzen ari dira, baita arkitektura juridiko-diplomatiko osoa ere. Lurrikara beraz, ez halabeharrezko amildegira saltoa.
Gu, lur ezegonkorrean nahasturik eta bere etorkizuna era buruaskian gidatu ezinean dabilen Europa batean bizi gara. Bide propioa markatu ezin horretan, berriro ere AEBen morroi lanetan ari den Europa da egungoa, OTANekiko dependentzian sakontzen doana. Berriro ere 2008ko krisiaren osteko erantzun austerizidak ematera bidean doan kontinentea da gurea. Eta hau dena, demokraziaren pribatizazio etengabeko ariketan, herritarron beharrei bizkar emanda interes tipoak igotzea bere kabuz erabakitzen duen Banku Zentralaren Europan.
Zoritxarrez, kaos honen aurrean badago erantzunak eskuin muturrean topatzen ahalegintzen denik. Baina erradikalismo itxurak egiten dituen eskuin erreakzionarioak egungo panorama beltzean sakontzea besterik ez du ekarriko. AEB eta eliteenganako menpekotasun otzana elikatzen jarraituko du, militarismoa hauspotuz herrien arteko gerra etengabeak eraginez. Eskubideen unibertsalizazioan atzera egin eta austeritate politikak indartzera datoz. Eta hau dena, martxan dagoen demokraziaren pribatizazioan sakonduz, behin eurek boterea hartu ostean honen monopolioa mantentzeko. Erratzen da bere interesak babestuko dituela uste duen langilea.
Erantzun egokiak ezkerretik datoz, edo hobe esanda, ezker subiranista eta independentistatik. Ez da kasualitatea ezkerrak hauteskundeak irabaz ditzakeen herrialde bakarra Irlanda izatea, Sinn Feinen eskutik. Gu ere garaipen horren isla izan gaitezke, EH Baiko kideen babesa duen EH Bilduren eskutik.
Zatiturik eta dekadentzian daudenen aurrean, guk gero eta indartsuagoa den ezkerra ordezkatzen dugu. Alternatiba sistemikorik eskaintzeko gaitasunik ez dagoen Europan, gehiengoen interesen alde borrokatuz soluzioak ematen dituena. Aspaldi ekin genion oinarrizko printzipio batzuen gainean aliantza zabalak eraikitzeari, minimoetako programetan oinarritutako fronte zabalak eratzeari. Salbuespen testuinguru honetan, ez baitago beste biderik elkarrekin erreakzio faxistari aurre egitea baino.
Eta zentzu horretan, Europan indartsu egongo den EH Bildu bat behar dugu, hain zuzen gehiengoen artikulazioa eta ezberdinen arteko aliantza antifaxista eraikitzeko bokazioa eta gaitasuna dugulako. Europar ezkerraren arteko aliantzak sortzeko bokazioa duen ezkerra da gurea. Guk europarlamentari bat ez, aliantza horiek eraikiko dituen ekipo oso bat nahi dugu Bruselan, munduan enbaxada eta kontsulatu gehien dituen hirian, nazioarteko ezkerreko aliantzak sendotu daitezkeen gune zentralean, naziorik gabeko herrien ahotsa ozen entzun dadin lor daitekeen espazioan.
Eta bide horretan, zu zeu, keinu erraz batekin, borroka honen parte izan zaitezke. Ez izan zalantzarik, historiaren alde egokian zaude. Ekainaren 9an bozkatu Orain Errepublikak, bozkatu EH Bildu.