Xabier Alkuaz duela urtebete aukeratu zuten Nafarroako Udal eta Kontzejuen Federazioko (NUFK) presidente, eta efemeride hori baliatu du azken 12 hilabeteetako lanaren eta aurre egin nahi dien erronken balantzea egiteko.
Urtebete bete da FMNCko presidente berria izendatu zintuztenetik. Zer balantze egiten duzu?
Balantze orokorra positiboa da. Lehenik eta behin, duela urtebete jaso genuen laguntza handia nabarmendu nahi nuke; ez bakarrik Lehendakaritza aukeratzeko unean, baita Federazioaren eta Batzorde Betearazlearen barne-organoetako kide garen 25 alkate edo presidenteak hautatzeko prozesuan ere. Batzorde Betearazlea osatzen dugun ordezkari guztien parte-hartzea erabat bermatu dugu, salbuespenik eta betorik gabe.
NUKFren baitan elkarlanerako dinamika eraginkorra izan dugu, eta hori da etorkizunari begira ezarri dugun helburuetako bat: arduraz jokatzea.
Federazioa lanean ari da gure udal eta kontzejuen egunerokotasunari eta, ondorioz, herritarrei zuzenean eragiten dieten gaietan, herritarrengandik hurbilen dauden administrazioak baikara.
Lehen aldia da EH Bilduko hautagai batek, Nafarroako lehen indar munizipalistak, Lehendakaritza duela. Zein da balio diferentziala?
Jakin badakigu ditugun erronka garrantzitsuei aurre egiteko eta horiei erantzuteko ezinbestekoa dela beste indar politiko batzuekin eta beste administrazio batzuekin elkarlanean lan egitea.
Hori izan zen abiapuntua bide federatiboari ekin genionean, ahalik eta adostasun handiena bilatuz beste indar politiko batzuekin eta beste administrazio edo eragile batzuekin, bereziki Nafarroako Gobernuarekin. Oro har, akordio zabalak lortu ditugu, baina ezin izan dira esparru guztietan lortu.
Zalantzarik gabe, hori da EH Bilduren komunitatea osatzen dugun pertsonen ezaugarri bat: ahal den guztietan, mundu guztiarekin lan egitea eta akordioak lortzen saiatzea. Esan ohi dugun bezala, guztiaz eta guztiekin hitz egitea, pertsonak erdigunean jarriz.
Udalgintza da erakundeen eta jendearen artean hurbiltasun handiena duen esparru politikoa. Zure kasuan, NUKFko lehendakaria izateaz gain, Tafallako alkatea ere bazara. Zergatik da garrantzitsua herritarrekin etengabe harremanetan egotea?
Herritar batek arazoren bat duenean, ukitzen duen lehenengo atea udaletxea edo kontzeju-etxea da. Hori dela eta, herritarrek dituzten kezka eta premiei buruzko lehen eskuko informazioa dugu. Erronka da erantzuna ematea eta arazo horiek konpontzen saiatzea, zerbitzu publikoak hobetzea eta jendearen bizitzan modu positiboan eragitea. Toki entitateak ezinbestekoak gara lurraldea kohesionatzeko eta Nafarroako garapen ekonomiko eta sozialean aurrera egiteko.
Adibidez, despopulazioa kezka iturri da herritarren artean, eta Federazioarentzat lehentasunezko gaia da. Nafarroako herrien %70ek 1.000 biztanle baino gutxiago ditu, eta azken 30 urteetan udalerrien erdiak baino gehiagok galdu du biztanleria (%56). Egoera ondo ezagutzen dugu; horregatik, gure ikuspuntua emango diogu despopulazioari buruzko etorkizuneko legeari.
Nola egiten du lan Federazioak pertsonen egunerokotasuna hobetzeko?
Jendearen kezkei eta beharrei erantzuteko, uste dugu funtsezkoa dela entzutea, proposamenak jasotzea eta organo eskudunei helaraztea. Eta horrela egiten dugu. Planteatzen diren gai guztiei erantzutea erraza ez bada ere, behetik gora etorri behar duela uste dugu.
Azken finean, udal hauteskundeetara aurkezten garenok sinetsita gaude behetik gorako politikak eginez, aldaketa behar duen guztia aldatuz eta desberdinen artean lan eginez, gure bizilagunen bizitza hobetuko dugula.
Zein dira NUKFren erronkak epe labur eta ertainean?
Zalantzarik gabe, gure udalerri eta kontzejuen egunerokotasunean eta herritarren bizitzan eragin zuzena duten erronkak ditugu mahai gainean. Une honetan gure lehentasunetako bat despopulazioaren aurkako borroka da, lehen aipatu dudan bezala. Alde horretatik, partaidetza-prozesu bat egingo dugu hainbat toki-erakunderekin, Federaziotik ere gure ekarpenak egingo ditugu eta, azkenik, Nafarroako Gobernuari helaraziko dizkiogu ateratako ondorioak.
Bestalde, zaurgarritasun-egoeran dauden pertsonak erroldatzea ere gure lehentasunetako bat da. Laster onartzea espero dugun protokolo bat landu dugu.
Era berean, hautetsiei eta langileei zuzendutako prestakuntzak bultzatzen jarraituko dugu berdintasunaren arloan, Nafarroako Berdintasunerako Institutuarekin lankidetzan, bai eta trantsizio energetikoaren eta ekologikoaren arloan ere.
Era berean, toki erakundeen eskumenak argitzea eta toki administrazioa berrantolatzea, ondarea eta euskara defendatzea, NUKFn ditugun eta erantzukizunez artatzen jarraituko dugun funtsezko erronkak dira.