AKTUALITATEA

| 2024-12-13 15:10:00

Getxoko Hiri Antolamenduko Plan Orokorra behin betiko onartu aurretik behin-behineko onarpen-fasean dago, goragoko instantzien eta erakundeen aldeko txostenak jasotzeko zain. Euskal Autonomia Erkidegoko Lurralde Antolamendurako Batzordeak (EAELAB) azaroaren 28an baloratu zuen Getxoko HAPOk planteatutako lurralde-eredua, eta bertan Lakuako hainbat arlo eta zuzendaritzek egindako hainbat txosten jaso dituzte.

Eusko Jaurlaritzako Natura Ondare eta Klima Aldaketa Zuzendaritzak jasotako txostena izan da esanguratsuenetako bat. Txosten horretan azpimarratzen denez, Fadura handitzeko proposamena bertan behera geratu behar da, Hezeguneen LAPak Bolueko hezegunearentzat ezartzen duen zonaldearekin eta erregulazioarekin eta hezegunearen katalogazioa eragin zuten natura-balioen kontserbazioarekin bateragarria dela bermatzen ez den bitartean.

Egoera hori salatu zuen EH Bilduk orain dela hilabete batzuk, eta handitze hori berriz aztertzeko eskatu zuen, akuiferoen kutsadurarekiko "kalteberatasun handiko" eremu gisa kalifikatuta baitago. 2022an, Eusko Jaurlaritzak Getxoko Udalari eskatu zion HAPOn aurreikusitako eremua berriro mugatzeko, edo, horri eutsiz gero, ingurumen-azterketak LAPak ezartzen duen erabileren erregulazioarekiko bateragarritasuna aztertzeko eskatu zuen, araudi hori loteslea baita.

Zuzendaritzak orain azpimarratu duenez, "Getxoko HAPOk ez du bere gain hartzen LAParen zonifikazioa, eta, horrez gain, Fadura handitzea proposatu da kategoria hauetan katalogatuta dauden lurretan: Nekazaritza eta Abeltzaintza eta Landazabala; Ekosistemak Hobetzeko Eremua eta berreskuratu beharreko Eremu Degradatua".

EAELABk Eusko Jaurlaritzako Kultura Ondarearen Zuzendaritzak egindako txosten esanguratsu bat ere jasotzen du. Txosten horretan, berriz ere, Udalari eskatzen zaio udalerriko eraikin babestuen katalogoa handitzeko, eta ez uzteko eraisten, ez osorik, ez partzialki.

Zuzendaritzak azpimarratu duenez, "Kultura Ondarearen Zuzendaritzak ondasun horiek babesteko proposatutako ondasunei dagokienez, babes falta ikusten da". Eusko Jaurlaritzak azpimarratu duenez, "kasu askotan babes-maila txikiagoak hartzen dira, eta Kultura Ondarearen Zuzendaritzak gomendatutakoez bestelako esku-hartze motak ezartzen dira, hain protekzionistak ez direnak".

Txostenak Getxon gertatutako azken eraispenak ere salatzen ditu, eta Getxoko HAPO berriarekin ondare historikoa galtzen jarrai dezakegula ohartarazten du: "Egiaztatu da erregistro honetako elementu asko, batez ere babes ertainerako edo lokalerako proposatutakoak, ez direla Udal Katalogoan sartu, eta hori mehatxu bat da euren kontserbaziorako. Horren ondorioz, udalerrian ondare-intereseko ondasunak pixkanaka desagertu dira, eta, ondorioz, azken urteotan Villa Amparo edo Villa Fernanda bezalako higiezinak eraitsi dira, babes ertainerako proposatuak zeudenak (Katalogoan sartu gabeak). Duela gutxiko beste kasu bat Irurak Bat jauregiaren desagerpena izan da, indarrean zegoen planeamenduan udalaren babesa zuena". Egoera horren aurrean, EAELABk gomendatzen du oinarrizko babeseko eta udal-babeseko elementu guztiak babestea.

Ondare Zuzendaritzak ohartarazi du, halaber, Getxoko hainbat baserrik babesgabetasuna dutela Tosu, Martiturri, Iturriane, Perune, Goienetxe... kaleetan. "Justifikaziorik gabeko deskatalogazio hori eta udalaren eremu periferikoaren etorkizuneko garapenak mehatxu dira ondasun horientzat, haien babesa galduz gero eraitsi egin daitezkeelako. Era berean, gaur egun babestuta dauden beste baserri batzuk antolamenduz kanpoko eraikin gisa aipatzen dira, eta hori da Tosutxu, Dendariena, Martiturri... baserrien kasua ". Txostenak, halaber, Dilizena etxea bezalako eraikin historikoak babestea gomendatzen du, zuzkidura-jarduketa baten bidez plan berrian eraisteko arriskua baitago.

Zuzendaritzak ondorioztatu duenez, "ez dira ulertzen desafekzioaren arrazoiak", eta ondasun horiek babestuak izatea azpimarratu du: "tokiko erakundeak benetako zaintza-konpromisoa hartu behar du, eta ez ditu eraitsiko". EH Bildutik bat gatoz Zuzendaritzaren kezkarekin. Azken urteotan behin eta berriz salatu dugu EAJk, PPk eta PSEk onetsitako HAPO berrian ondare historikoaren babes falta, espekulazio inmobiliarioaren esku dauden baserri eta eraikin historikoak eraisten jarraitzea ahalbidetuko lukeena.

Egoera horren aurrean, bai Fadura handitzearen kasuan, bai ondare historikoaren babesgabetasunaren kasuan, Getxoko Gobernu Taldeari eskatzen diogu aplika ditzala Eusko Jaurlaritzako zuzendaritzen gomendioak eta oharrak. "Bi kasuetan, irmo baieztatzen da HAPOk gure ingurumen- eta ondare-inguruneari eragin diezaiokeela. Gure ustez, Gobernu Taldeak Eusko Jaurlaritzak bidalitako txostenak aplikatu behar ditu, eta harrokeriaz jokatzeari utzi behar dio. Hirigintza-planak gure herriaren ondarea eta ingurune naturala balioetsi beharko lituzke, eta ez arriskuan jarri, HAPOk egiten duen bezala ".

EH Bildu hainbat erakundetan egin beharreko hurrengo urratsak aztertzen ari da, EAELABen jasotako txostenak kontuan hartuta. "Getxoztarren beharrak oinarri izango dituen HAPO defendatzen jarraituko dugu, etxebizitza eskuratzea, ingurumena babestea, auzo biziak bultzatzea eta haien historia eta nortasuna babestea lehenetsiko dituena".