| 2021-12-01 12:28:00

EH Bilduk etxebizitza arloko proposamenen dekalogo bat aurkeztu du, ekintzak administrazio-esparru desberdinetan lerrokatzeko eta, horrela, etxebizitza izateko eskubidea bermatzeko. Felix Gonzalez EH Bilduk Gasteizko Udalean duen bozeramaileak eta Unai Fernandez de Betoño EH Bilduko legebiltzarkideak aurkeztu duten dekalogoa Gasteizko etxebizitza politikaren norabidea aldatzeko konpromisoa da. «Etxebizitza politikak norabide berean lerrokatu behar dira, eta EH Bildurentzat, alokairuko etxebizitzen eskaintza indartzea izan behar da ahalegin koordinatu hori gidatuko duen iparrorratza. Horretarako, proposamenen dekalogo bat aurkezten dugu, Gasteizko etxebizitza politikaren norabidea aldatzeko», adierazi du Gonzálezek.

Etxebizitza duina lortzeko bidean, EH Bilduk uste du alokairuko etxebizitzen parkea bultzatu eta indartu behar dela. Izan ere, etxebizitzaren funtzio soziala lehen mailan jarriko bada, sektore publikoaren esku-hartzea behar da, gardentasunean eta orekan oinarrituta. Hala, EH Bilduk, gutxienez, lau arlo nagusi identifikatu ditu, non jardun beharra dagoen: hirigintza, plangintzaren bidez; etxebizitza eskaintza, alokairuko etxebizitza publikoen parkea eraikiz eta hutsik dauden etxebizitzak mugiaraziz; birgaitzea, plan integralak bultzatuz; eta fiskalitatea, alokairuen prezioak mugatuz.

Bizitzeko leku bat edukitzea funtsezko elementua da bizi-proiektu pertsonal eta duin bat izateko. Horregatik, etxebizitza politikaren abiapuntua eskubide gisa aitortzea izan behar da. Hau da, herritar guztiei aitortu behar zaie etxebizitza duina, egokia eta eskuragarria izateko aukera, eta botere publikoen lana da eskubide hori lortzen dela bermatzeko esku hartzea. Botere publikoei dagokie, adibidez, eraikitako etxebizitza-parkeak bere funtzio soziala betetzeko neurriak hartzea. EH Bildu Gasteizek etxebizitzaren arloan duen proposamena berrikustea eta eguneratzea erabaki du, modu zabalean ulertuta, etxebizitzarako eskubidearen benetako bermea lortzeko erakunde-maila guztietan neurriak hartu behar direlako (EAE, BBNN eta Udala).

 

Gaur egun, 115.000 etxebizitza daude Gasteizen 253.000 biztanlerentzat. Une honetan, 6.500 alokairu-kontratu inguru daude, hau da, etxebizitzaren %6 soilik eskaintzen da alokairu moduan. Egoera horri etxebizitza hutsen kopuru handia gehitu behar zaio (Eustat, 2011: 10.848 etxebizitza huts; Gasteizko Udala: 9.740 etxebizitza erroldatutako pertsonarik gabe; Eusko Jaurlaritza, 2015: 7.070 etxebizitza huts). Biztanleriaren ikuspegitik, adierazi da aurrerantzean auzo berrienetan etxebizitza berriak eraikitzen badira eta biztanleak lortzen badituzte, dagoeneko eraikita dagoen etxebizitza-parkea hustearen kontura izango dela. Etxebideren datuen arabera (Nov. Etxebizitza babestua eskatzen zuten 9.640 espediente zeuden martxan. Horietatik, 7.873k alokairuko etxebizitza eskatzen zuten, eta 688k soilik eskatzen zuten etxebizitza jabetzan eskuratzeko aukera (%8). Testuinguru horretan bertan, hipoteka-merkatua zaildu egin da, eta merkatuaren batez besteko alokairua 891€-koa da, Gasteizko Etxebizitzaren Behatokiaren arabera.

Kontua da ez dela etxebizitza berria eraikitzea irtenbidea, baizik eta eraikitako etxebizitza-parkeari potentziala ateratzea, eta, horretarako, birgaitzea da gakoa. Baina tresna hori nabarmen oztopatu zen 2018an, EAJk eta PSEk alde bakarrez bertan behera utzi baitzuten Zabalgune XXI sozietateak ematen zuen birgaikuntzarako udal-laguntzen programa. Hiru urte geroago, errehabilitazioak geldirik jarraitzen du. Azkenaldian, EAJk eta PSEk gai honen inguruan emandako mezu guztiak Europako Funtsen iritsierako birgaitzearen etorkizuna fidatzen du, eta hori zentzugabekeria hutsa da, Gonzalezen esanetan.

Horren aurrean, EH Bilduk Gasteizko etxebizitza-politikaren norabidea aldatzeko konpromisoa hartu du, eta, horregatik, hainbat administrazio-mailatan sustatuko duen dekalogoa aurkeztu du:
 

 

1	Eskubidea bermatzeko: Alokairua	Baliabide publikoak zein pribatuak bideratuko dira alokairu eskaintza egoki, lorgarri eta prezioan arrazoizko bat izatera.
2	Eraikuntza berrien erdia alokairuan	Babes publikoko etxebizitzak eraikitzeko lursailen erdia gutxienez alokairura bideratuko dela.
3	Babes publikoko etxebizitzak berreskuratu	Salmentan jartzen diren babes publikoko etxebizitzak lehentasunez eskuratzera eta alokairura bideratzeko derrigortuko dira administrazioak Lege aldaketarekin.
4	Alokairu publikoaren parkea eratu	Gasteizko Udalak bere eskumenekoak diren etxebizitza guztiak alokairu parke publiko bat hornitzeko bideratuko dira.
5	Betiko auzoei bigarren aukera	XXI Zabalgunea AMARU Birgaitzeko Udal agentziak ordezkatuko luke, auzo guztientzako zaharberritze plan integralak diseinatu eta garatzeko.
6	Etxebizitza hutsa mugiarazi	Etxebizitza maileguan uzteko programak indartuko dira eta arrazoirik gabe etxea hutsik mantentzen dituztenei gainsariak ezarriko zaizkie.
7	Gehiegizko prezioei muga	Merkatu libreko alokairuen etenik gabeko igoera sufritzen ari gara, kasu askotan justifikaezina. Alokairuaren prezioa mugatzeko legea onartu nahi dugu.
8	Etxebizitza eredu berriak sustatu	Etxebizitza dotazikonalak, komunitarioak edo partaidetza kooperatibo/pribatuaren bidez egindako eredu berriak bultzatuko dira.
9	Gazteentzako plan berezia	Etxebizitza eskubidea gauzatzeko aukera bermatuko duen berariazko plana diseinatuko da, gazteentzako laguntzekin eta neurri zehatzekin.
10	Hirigintza integratzaile bat	Hirigintza planifikazioan aintzat hartuko da alokairuaren zabalpena, oreka bermatzeko eta ghettifikazioa saihesteko.