Donostia
Zarautz Etorbideko etxeetan bizi diren familia horien guztien arazoak ez ziren joan den astearte goizaldean hasi, hilaren 19an, goizeko ordu batean. Auzokideek esan duten moduan, horrelako zerbait gertatu zitekeela aurreikusten zuten. Metroaren pasantearen lanak hasi zirenetik, etxe horien azpitik, hain zuzen, bizilagunek bibrazioak eta zaratak jasan behar izan dituzte eta hormetan pitzadurak agertu dira eta, bereziki asteartean behera etorri zen magalean isurtzen den ur kopurua areagotu egin dela eta hormaren azpiko ubideak gainezka egiten duela ikusi ahal izan dute.
Bizilagunek egoera salatu zuten bai udaletxean, bai ETSren (Eusko Jaurlaritzaren) bulegoetan, baina inork ez zien, ez die orain arte, kasurik egin.
Astearteko gertaerari dagokionez bizilagunak, udal-taldeak eta donostiar askok harritu egin gintuen lehenengo gauza izan zen goizean goizetik, bai udaletxetik, bai ETStik, lur-jausiak metroaren pasantearen obrekin zerikusirik ez zutela zioen mezuak zabaltzen saiatu zirela. Ez ikerketa iragarpenik, ez lan-hipotesirik, ez ezer: ez da metroa izan, eta kitto. Zalantzan jartzen dugu horrela jokatuko ote zuten ekuazio honetan obra faraoniko eztabaidagarri hau presente egon izan ez balitz. Izan ere, lur-jausi horrek, eta horren ondorioz egin behar izan diren etxebizitzen uzteek ez dute alkatearen twit ziztrin bat ere merezi izan.
Gainera, lur-jausia gertatu eta 24 ordu baino gehiago behar izan ziren Udal Gobernuko lehen ordezkari politikoak Antiguan agertzeko. Orduan, lehen aldiz, udal gobernuak ikerketa egingo zuela iragarri zuen. Pentsatu nahi dugu bihar Goia alkateak ikerketa horien berri emango duela, nahiz eta ulertzen dugun atariko ikerketa bat izango dela, eta espero dugu aurrerago bibrazioen, zaraten, hormen pitzaduren eta magalean bestelako neurketak egingo dituztela.
Asteburuan, harri batzuk erortzen jarraitu dute, eta arazoren bat izan da isurtzen den urarekin. Hori dela eta, bizilagunek adierazi digute beldur direla oraindik ere mendi-magalaren egoeragatik, eta, batez ere, ez dakitela beren etxeetan seguru egongo diren ala ez.
Horregatik guztiagatik, biharko agerraldiari begira, EH Bildutik, funtsean, bi gauza espero ditugu:
Lehenik, bizilagunei hitz egiten uztea eta, batez ere, entzutea (biharko Batzordean izango direla baieztatu baitute). Uste dugu udal gobernuak aukera ezin hobea duela pasa den osteguneko osoko bilkuran egindako akatsa zuzentzeko eta kaltetuen hitzak entzuteko. Eta gainera, edozein azalpen erdipurdikoa izango da ez bada gutxienez, kaltetuen bizipena jasotzen.
Eta, bigarrenik, uste dugu Eneko Goiaren Gobernuak konpromiso esplizitua hartu behar duela auzotarren segurtasunarekin. Udalak ETSrekiko duen erabateko mendekotasun horrekin amaitu egin behar du. Metro-pasantearen obrei dagokienez, Eusko Jaurlaritzaren aurrean ahots propioarekin jokatzen hasi behar du, udal-gobernu batek egin behar duena eginez: beste erakunde bateko obrek kaltetutako bizilagunak defendatzea, alegia. ETS zuzentzen duen arduradunaren kolore politikoa bata edo bestea izan, udal-gobernua gauzak ondo egiten hasi behar du, metro-pasantearen obrek sortutako ondorioen aurrean udal-gobernua jarrera bera erakusten ari delako behin eta berriro (San Martin, Amara,...): hau da, ETSri men egitea.
Joan den Aste Nagusian, ikusi genuen deskoordinazio handia dagoela indarkeria matxistaren aurkako borrokan jarduten duten erakundeen artean, erasoen biktima izan diren emakumeen salaketei erantzuteko orduan.
Gertaerak honako hauek izan ziren: abuztuaren 14an, Donostiako Piratak jai eremuko emakume taldeak bertan behera utzi zituen gau horretan egitekoak ziren festa ekitaldiak, salaketa ugari jaso zituztela eta. Horrez gainera, publikoki adierazi zuten salaketa judiziala jartzen duten biktimak babesik gabe geratzen direla. Hurrengo egunetan, zenbakiak ez ziren bat etorri, Berdintasun Bulegoak, Ertzaintzak, Udaltzaingoak eta Emakumeen Etxeak nork bere erara zenbatu baitzituen salaketak. Koordinaziorik ere ez zegoen erasoa jasan zuten emakumeei babesa emateko eta lagun egiteko zerbitzuei dagokienez.
Beraz, argi geratu zen ez dagoela koordinaziorik erasoak jasandako emakumeei laguntzen eta salaketa sexistak jasotzen modu batera edo bestera aritzen diren erakundeen eta taldeen artean: Emakumeen Etxea, Udaltzaingoa, Berdintasuneko Zinegotzitza, Emakumeen Asanblada, Abokatuen Elkargoa, Psikologoen Elkargoa, Osakidetza, Gizarte Zerbitzuak, eta abar. Gobernu taldeari dagokio koordinazioa bultzatzea, lantzea eta bermatzea.
Baina, beste behin ere bistan geratu da epaitegietara jotzea erabakitzen duten biktimek pairatzen duten babesgabezia. Izan ere, emakume horien ibilbidea ez da amaitzen puntu morean: salaketa judiziala jartzea erabakitzen badute, bide latz eta zail bat egin behar dute polizia etxetik ospitalera eta epaitegira. Baina hor ere ez da amaitzen bidea, erasoaren ondorengo faseari aurre egitea faltako dute eta: nola kudeatu egoera familiarekin eta gizarte zirkuluarekin, nola aurre egin etorkizunean kalean ordu jakin batzuetan ibiltzeari, nola aurre egin etorkizuneko harremanei, eta abar. Alegia, bide luzea dela, eta handik duintasunez irten ahal izateko, tresna juridikoak, medikoak, psikologikoak… behar direla, eta, askotan, ez dela halako tresnarik izaten.
Indarkeria sexista errotik atera ahal izateko gure hirian, ikuspegi integral batetik ekin behar zaio, eta modu batera edo bestera erasoak prebenitzen, biktimari laguntzen eta erreparazioa ematen jarduten duten eragile guztiak inplikatu. Era berean, sinergiak sortu eta denon ahaleginak batu beharra dago; izan ere, noizean behingo kanpainak ez dira nahikoak erasoak prebenitzeko, biktimei lagun egiteko eta erreparazioa emateko.
Joan den irailaren 16an, interpelazio bat egin genion Berdintasuneko zinegotzi ordezkariari gai horri buruz eta eraso sexisten aurkako protokoloa hobetu beharraz. Haren erantzunak lausoak eta nahasiak izan ziren, baina premiazkoa da alderdi hori hobetzea.
Horregatik guztiagatik, hauxe da biharko udalbatzarrean EH Bilduk aurkeztuko duen proposamena:
Donostiako Udalbatzak hertsatuki eskatzen dio Udal Gobernuari bultza dezala indarkeria matxista prebenitzeko eta ekintzak koordinatzeko diziplina anitzeko mahai iraunkor bat, profesionalek, ordezkari politikoek, talde feministek eta inplikatutako beste erakunde batzuek osatua (Abokatuen Elkargo Ofiziala, Osakidetza, gizarte zerbitzuak, Berdintasun Bulegoa, Emakumeen Etxea, Ertzaintza, Udaltzaingoa, Donostia Psikologoen Elkargo Ofiziala, Donostiako Asanblada Feminista eta indarkeria matxista prebenitzeko lanean aritzen diren bestelako herri elkarteak).
Komunikabide batean egindako adierazpenetan, uda honetan hirian auto-ilarak egotea nahi duela adierazi du, hiriko erdigunera iristen diren autoen kopurua, bere ustez, jarduera ekonomikoaren adierazlea delako.
EH Bilduk salatu du udalbatza-aretoaren erabilera antidemokratikoa eta Eneko Goiak Donostian ezartzen ari den gobernantza-eredu autoritarioa