Donostia
EAEko Auzitegi Nagusiaren epaiaren ondoren, areagotu egin da Donostian pairatzen ari garen pisu turistikoen krisia. Eta hemen ez dela ezer gertatzen esan eta esan arren, Eneko Goiak badaki sortu den egoera oso konplikatua dela eta hau ez dela konponduko epe motzean. Horregatik, hasierako puntura itzultzeko garaia dela uste dugu, Plan Orokorraren segurtasun juridikora itzultzeko garaia da, alegia. Edo modu kolokialean esanda: lehen solairuko araura itzultzeko garaia da.
Gogoratu behar da Donostiak bazuela 90eko hamarkadatik arau bat (lehen solairuko araua), benetan eredugarria zena, baina pisu turistikoen booma Donostiara iritsi zenean, 2015-16an, ez zela behar bezala aplikatzen. Orduan, Plan Orokorra (PG) betearazteko neurri berriak hartu beharrean, pisu turistikoak arautzeko ordenantza berria aurkeztu zuen Goiak. EH Bilduk, ordenantza onartzeko egin zen udalbatzarrean, oso ibilbide laburra iragarri zion, "eragingo dituen prozesu juridiko ugariengatik". Goiari esan genion bere zuzenbidean lizentziatu izaeragatik jada jakin beharko lukeen zerbait: ordenantza batekin ezin direla hirigintza erabilerak arautu, eta ezin duela Plan Orokorraren kontra joan. Baina aurrera jarraitu zuen.
Orain, ordenantzaren aurkako epaiak iristen hasi dira, batzuk Plan Orokorra ez betetzeagatik, eta hau EAEANren aldetik, hirigintzaren legezkotasuna ez betetzeagatik. Paradoxikoki, denbora honetan guztian, Udalari arrazoia ematen dioten dozenaka epai ere iristen joan dira, hori bai, solik PGa betetzen duenean ("lehen solairuko araua").
Bitartean, bi urte hauetan, gutxi batzuek diru asko irabazi dute PGaren arabera legez kanpokoak izan beharko liratekeen etxebizitza turistikoekin. Bitartean, Donostian alokairuaren prezioa etengabe igo da. Bitartean, donostiar askok kanpora joan behar izan dute bizitzera eta, bitartean, bizilagunen komunitate askotan arazo larriak izan dituzte pisu turistiko berrien kontura.
Horregatik guztiagatik, EH Bilduk Goia jaunari eta bere Gobernu taldeari helarazi nahi diegu iritsi dela momentua ordenantza kaxoi batean sartu eta abiapuntura itzultzeko. Ordenantza salbatzen saiatzeko ingeniaritza juridikoa egiteko denbora amaitu da. Gauzak ondo egiten hasteko garaia da.
Zentzu horretan, EH Bilduk ponentzia bat eratzea eskatuko du, pisu turistikoen booma iritsi zirenetik Donostian sortu den egoera aztertzeko, eta ze egoera juridikoan gauden ere sakon aztertzeko. Ponentziaren azken helburua pisu turistikoak behar bezala arautzea izango litzateke, Donostiako herritarren interesak eztabaidaren erdigunean jarriz. Ponentzia eratzearekin batera, pisu turistiko berrietarako baimen gehiago ez emateko erabakia hartu beharko litzateke.
Eneko Goiaren gobernuak araudi berria egin nahi zuela adierazi zuen lehen unetik, EH Bilduk ohartarazi zuen ordenantza batek ezin duela hirigintza-erabilerak erregulatu, hori Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren eskumena delako. Behin eta berriz, EAJ eta PSEren gobernuari ohartarazi genion hori ez zela legezkoa, baina erantzuna beti izan da kosta ahala kosta aurrera segitzea.
Erantzun hori bera eman zuen alkateak abenduan bertan, Donostiako auzitegi baten epai batek ordenantza "erabat deusez" gisa definitu zuenean, hain zuzen ere, Plan Orokorraren aurka zihoazelako. Orduan Goiak esan zuen "oso lasai" zegoela, arazorik ez zegoela itxura eman nahian. Gero prentsaren bidez jakin genuen maniobrak egiten ari zela Plan Orokorraren aldaketa bat hasteko, egindako akats larria zuzentzen saiatzeko.
EH Bilduk, 2018ko martxoaren 1ean, pisu turistikoen ordenantzaren aurka bozkatu zuen, besteak beste, EAEko Auzitegi Nagusiak orain erabili duen argudio beragatik. Orduan esan genuen ez geundela ordenantza berri bat egitearen aurka, baina ordenantza hori turismo-erabilerako etxebizitzen erabilera-baldintzak arautzera mugatu behar zela, jarduera ekonomikoa den aldetik, hala nola segurtasun-neurriak, irisgarritasuna, intsonorizazioa eta abar. Ez dago esan beharrik PNV-PSEk ez zigutela jaramonik egin, aurrera jarraitu zuten, eta denbora kontua zen horrelako epai bat iristea.
Beraz, galdera da.: zergatik jarraitu du aurrera Eneko Goiaren gobernuak? EH Bilduk 2018an jada esan zuen Gobernu honen arrazoi nagusia garai hartan hirian zeuden legez kanpoko ehunka etxebizitza turistikoak legeztatzea zela (orduan "amnistiatzea" esaten genuen). Gogoratuko denez, Plan Orokorrak pisu turistikoen jarduera zuzenean arautzen zuen, beste arau batzuen artean, "Lehen solairuko” arauaren bidez. Ordenantza berriak pisu turistikoen ezarpena malgutu zuen eta, beraz, gauetik goizera, lehen legez kanpokoak ziren ehunka pisuak legezkoak izatera pasatu ziren.
Etxebizitzaren preziorik garestiena duen euskal hirian, etxebizitza turistikoen ugaritzeari hainbeste erraztasun ematea, etxebizitzen bizitegi-erabileraren kaltetan, benetako suizidio politikoa zen Donostiarentzat. Hilabete hauetan alokairuaren prezioek izan dituzten etengabeko igoerak horren lekuko dira. Orain, ordenantza honen aurkako etengabeko epaiek gutxi batzuei bakarrik mesede egiten dien entramadu juridiko hau oso ikutua utzi dute. Bada garaia etxebizitza eta turismo politiken erdigunean donostiarrak jartzen hasteko. Izan ere, Eneko Goiaren gobernuaren politikak Donostiako herritarren interesentzat kaltegarriak direla erakusten duten ebidentzia gehiegi ditugu dagoeneko.
Gaur ezagututako epai baten arabera, EAEko Auzitegi Nagusiak Donostiako pisu turistikoen ordenantza bertan behera utzi du, ordenantza batek ezin duelako hirigintzako erabilerak arautu. Bihar, ostirala, 11: 00etan, epaiaren eta bere ondorioen irakurketa pausatuagoa egingo du EH Bilduk, baina ohar honen bidez EH Bilduk lehen premiazko balorazioa egin nahi du.
Donostiako EH Bilduk pertsona gor eta entzuleen arteko eskubide berdintasuna jarri nahi du mahai gainean. Pertsona gorrek euskal gizartean erabat integratzeko eta modu aktiboan parte hartzeko eskubidea dute, gure eguneroko bizitza zailtzen duten komunikazio-oztopoak gaindituz.
Donostiako sarreran AHTaren ibilbidea aldatu ondoren, hainbat lagun euren etxeetatik kanporatzeko zorian daude Okendotegin (Martutene). EH Bildu eta Elkarrekin Donostiak babestuta, prentsaurrekoa eman dute gaur Donostiako udaletxean.
Donostiako eta Gipuzkoako EH Bilduko ordezkariek agerraldia egin dute gaur. Bertan izan dira Juan Karlos Izagirre eta Estitxu Elduaien Gipuzkoatik, eta Reyes Carrere eta Ricardo Burutaran Donostiatik.