Akordioaren helburua da etxebizitza «duina, irisgarria eta jasangarria» sustatzea, eta oinarri hau du: etxebizitza arlo publikotik kudeatu beharreko eskubidea da, eta epe labur, ertain eta luzerako plangintza eskatzen du
Araba. 2025-12-02 | Iruña Okako EH Bildu eta PSE udal-taldeek akordio bat sinatu dute, udalerriko hirigintza-plangintzarako oinarri izango dena. Testuak etxebizitza eskubidea dela azpimarratzen du, eta, horrez gain, etxebizitza eskuratzeko zailtasunak nabarmentzen ditu, ez bakarrik gazteei eta sektore behartsuenei eragiten dietenak, baita gero eta gizarte-maila zabalagoei ere.
EH Bilduk eta PSEk publikoki adierazi dute «modu koordinatuan eta gardenean lan egiteko borondatea, udalerriko herritarren benetako beharrei modu eraginkorrean erantzutera bideratutako hirigintzako bide-orri integral bat diseinatu eta garatzeko». Hala, taldeek adierazi dute aurrera egin nahi dutela «eskura dituzten lursailetan etxebizitza berria eraikitzen».
Akordioak diagnostiko partekatu bat jasotzen du, 2025eko ekitaldirako aurrekontu-akordioan hitzartutako Etxebizitza Beharren Azterketan oinarritua. Diagnostiko horren arabera, Iruña Oka % 70 hazi da azken hamarkadan, eta 2040an 7.100 biztanle izatea aurreikusten da. Halaber, gazteek etxebizitza eskuratzeko zailtasunak dituztela berresten du, eta nabarmentzen du 2016tik ez dela babes ofizialeko etxebizitzarik eraiki. Azkenik, txostenak dio Etxebiden izena emanda daudenen % 90ek baino gehiagok alokairua lehenesten dutela, eta udalerrian dauden etxebizitza gehienak jabetzakoak direla, handiak, zaharrak eta irisgarritasun txikikoak.
Errealitate horren aurrean, bi alderdiek «hirigintza- eta etxebizitza-plangintzako estrategia partekatu bat garatzearen alde» egiten dute; izan ere, «modu irmoan jarduten ez bada, hazkundeak bazterkeria, bizitegi-kanporatzea eta errotzea galtzea ekarriko du».
Horrela, akordioak epe labur, ertain eta luzerako jarduketak planteatzen ditu. Berehalako jarduera gisa, EH Bilduk eta PSEk beharrezkotzat jotzen dute «Plan Orokor berriaren aukera legalak eta administratiboak aztertzea, garapen berrietan babes ofizialeko etxebizitzen legezko erreserba ahalik eta gehien betetzen dela bermatzeko, eta, aldi berean, etxebizitza babestu eta kooperatiborako egokiak diren lurzoru publikoak eta orubeak identifikatzen eta etxebizitza sozialari eta alokairuari buruzko udal ordenantza sortzen aurrera egitea».
Talde sinatzaileek adierazi dutenez, epe ertain eta luzera «udal-lurzoruan alokairu sozialeko etxebizitzen lehen sustapen bat, adinekoentzako edo mendeko pertsonentzako tutoretzapeko etxebizitzen bigarren sustapen bat eta, azkenik, erabilera-lagapeneko lehen kooperatiba jarri beharko lirateke martxan, lurzoru publikoarekin eta laguntza teknikoarekin». Gainera, taldeek konpromisoa hartu dute Etxebizitzaren Udal Institutu edo Zerbitzu bat sortzeko lan egiteko, eta, horrez gain, cohousing edo etxebizitza kolaboratiboa, landa-etxebizitza eta birgaitze energetikoko proiektuak bultzatuko dituzte, besteak beste, «irisgarritasunari, iraunkortasunari, gizarte-aniztasunari, feminismoari eta sustapen guztietan belaunaldien arteko harremanari buruzko irizpideekin».
EH Bilduk eta PSEk uste dute etxebizitza eraikitzearen aldeko apustuarekin batera, etxebizitza hazkundearekin batera azpiegitura eta zerbitzuak ere garatu behar direla. Taldeek hirigintza- eta bizitegi-eredu hori «herritarren entzute aktiboa eta benetako parte-hartzea» oinarri hartuta eraikitzearen alde egin dute, arazoak gehien kaltetzen dituen sektoreei arreta berezia eskainiz. «Etxebizitza-politika baten aldeko apustua egiten dugu, herritarren konfiantza indartuko duena, komunitatea sortuko duena eta inor bere udalerritik kanporatua ez izatea bermatuko duena, bizitegi-aukerarik ez izateagatik».
Iruña Okako EH Bilduk eta PSEk konpromisoa adierazi dute «estrategia honetan modu bateratu, leial eta eraikitzailean lan egiteko». Gainera, estrategia bateratu horren oinarriak hiru puntutan finkatzen dituzte: etxebizitza eskubidea eta beharra da, ez ondasun espekulatiboa; etxebizitza interes orokorreko irizpideekin kudeatu behar da arlo publikotik, eta etxebizitzak epe luzerako plangintza eta berehalako ekintza eskatzen ditu.