Gasteiz
EH Bilduk pertsonen zaintzan oinarritutako eta larrialdi klimatikoari erantzuna emango dion aurrekontu proposamena aurkeztu du. EH Bilduren planteamendua ikuspegi aurrerakoia eta berritzailea ekartzean datza eta legealdi osorako planteamendua da, hori baita, hain zuzen ere, gobernuaren aurrekontu-proposamenari falta zaiona. Izan ere, 2020rako proiektu berritzaile bakarra BRT-a da, EH Bildu eta udal gobernuaren arteko akordio batetik abiatu dena.
EH Bilduren proposamena hiru bloke handitan banatzen da. Lehenengoa, larrialdi klimatikoari erantzuna ematean oinarritzen da, eraldaketa eta berrikuntza lerro bat sortuz, ekonomiaren deskarbonizazioan eta kalitatezko lanpostuen sorreran lerrokatutako enpresa, azpiegitura eta berrikuntzarako inbertsioak finantzatzeko. Inbertsio hori 2 milioi eurotik gorakoa litzateke.
Horrez gain, Eraldaketa Berdearen Funtsaren partida bat sortzea proposatzen du EH Bilduk, karbonoan baxuak diren energia berriztagarrietarako, garraiorako, biodibertsitaterako eta ingurumena lehengoratzeko, ia 2 milioi eurokoa. Proposamenak Energia Berriztagarrien Planera bideratutako partida handitu beharra dagoela jasotzen du, bai eta Hegoaldeko ibaien eta Larragorriko proiektua eta biodibertsitatearen kontserbazioa kontuan hartzen dituzten partida berriak gehitu ere.
Mugikortasun iraunkorra EH Bilduren lehentasunetako bat da, mugikortasun segurua, eskuragarria, osasungarria, eraginkorra, ekonomikoki bideragarria eta kutsadurarik gabekoa. Hori dela eta, Miren Larrion buru duen alderdiak bidegorrietan inbertitzearen aldeko apustua egin nahi du, trafikoari kalte handia egiten dioten puntuei irtenbidea emanez –Latinoamerikako eta Esmaltazioak biribilguneak, adibidez– eta Superetxadien aldeko behin betiko apustu integrala egiteko.
EH Bilduk proposatu duen bigarren ildoa soziala da: Gasteiz berdintasunezko hiria, solidarioa eta zaintzailea izatea. EH Bilduk aurre egin nahi die gobernuak Emakumeen Etxerako eta LGTBI Behatokirako aurrekontu-partidetan planteatzen dituen murrizketei, eta aldez aurretik hartutako konpromisoak betetzeko eskatu dio gobernuari, hala nola, Gasteiz Hobetuz programarako milioi eta erdi euro bideratzearena, edo udal-aurrekontuaren %1a Garapenerako Lankidetzarako erabiltzea. Horrez gain, EH Bilduren nahietako bat Gasteiz hiri zaintzaile baten bihurtzea da, Gasteiz osatzen duten pertsonei lehentasuna emango diena. Horrela, EH Bilduk lehentasuna emango dio adinekoentzako tutoretzapeko etxebizitzak eskuratzeko itxaron-zerrendak murrizteari, zaintzaileei laguntzeko programa bat ezartzea proposatzen du eta etxez-etxeko sukalde eredu berri baterantz aurrera egitea bilatuko du.
Hirugarren lan-ildoak pertsonengan jartzen du arreta berriro ere, haien beharrei erantzuteko, baina, horrez gain, haien bizitegi-premiak konpondu nahi ditu, bai eta hirian jada eraikitako azpiegituren aldeko apustua egin ere. Azken batean, hiria suspertzea, biziberritzea eta berrasmatzea bilatzen du, 4 milioi eurotik gorako zuzkidura duten partida batzuen bitartez. Hiria suspertzea bilatuko du ere EH Bilduk, etxebizitzen birgaitzerako laguntzak eta Gasteizko auzoetan birgaitze-planak sustatuz, hiriko Alde Zaharra bereziki kontuan hartuz -gabezia eta premia nabarmenak baititu-. Hiria biziberritzea da beste asmoetako bat, etxebizitza-parke bat sortuz eta gazteentzako etxebizitza komunitarioa sustatuz. Azkenik, hiria berrasmatzea bilatzen du EH Bilduk, dagoeneko eraikita dauden kultur azpiegiturak aprobetxatuz.
EH Bilduko kontseilariek 21 Zabalguneko hurrengo bileran eskatuko dute Gasteizen etxebizitzak eta egoitza-eraikinak birgaitzeko laguntzak arautzen dituen araua bera luzatzeko, sozietate publikoak orain arte aurkeztu diren eta izapidetu gabe geratu diren laguntza-eskaerei aurre egin ahal izan izateko. Guztira, 2,5 milioi euroko diru-kopurua izango da.
EH Bilduk bere kezka azaldu du zenbait tokitan etxebizitzen narriadura oso agerikoa delako. Horregatik, EH Bilduk Gasteizen hain beharrezkoak diren birgaitze-laguntzetan inbertitzearen alde egiten du. Hala ere, eta koalizioak planteatzen duenaren oso alderantziz, ez zaio arazoari irtenbidea bilatzen ari, eta, are gehiago, 2019an ez da birgaitzerako laguntza-lerro bat onartu. Felix Gonzalez EH Bilduko zinegotzi eta 21 Zabalguneko kidearen ustez, "onartezina" da laguntza horiek desagerraraztea, "ezin da urtebete bakar bat ere igaro Birgaitzeko Laguntzen Araua onartu gabe, irtenbidea eman behar zaio hiriko etxebizitzen narriadurari, eta 21 Zabalguneak ezin die bizkarra eman herritarrei".
Hala ere, EH Bilduren ustez, are larriagoa da gobernuak herritarren zati bati eman dien tratua. Hilabete pasatxo igaro da prentsak Gorka Urtaran alkatearen argazkiak jaso zituenetik Iñaki Gurtubai alkateordearekin batera Dato kaleko 8. zenbakiko etxebizitza blokea husten ari zirela bizilagunei eskainitako atentzioa islatzen zutenak. Irudi hori ez zen errepikatu duela bi urte Santo Domingo kaleko blokea hustu zutenean, ezta Aiztogile kalean ere, aste honetan bertan emandako gertakarien harira.
Alkateak herritarrak modu desberdinean tratatzea, lurperatzearekin eta hiriaren inguruko auzoetako bizilagunekin ikusi ahal izan dugunez, ez da inolako berritasunik. Hala ere, hala izateak ez dio larritasuna kentzen auziari. Izan ere, kasu honetan, alkatea zabalguneko bizilagunekin bildu da egoerak hala eskatu duenean, baina ez du berdina egin Alde Zaharreko bizilagunekin.
21 Zabalguneak berriki berritu zituen Sozietatearen Estatutuak, eta horietan honako helburu hau jasotzen zen: "Udalak bere birgaitze-politika garatzeko agintzen dizkion proiektuak edo programak kudeatzea edo ekintzak gauzatzea" eta, bere eginkizunen artean, "Hiri-birgaitzearen, -birsorkuntzaren eta -berrikuntzaren arloan sustapenekintzak garatzea -partikularrei zuzeneko diru-laguntzak eta laguntzak ematea barneeta partikularrekin, enpresekin, organismoekin eta administrazio publikoekin hitzarmenak egitea, beren eskuduntzen barruan”.
Helburu hori lortze aldera, 2012. urtean Laguntza-Arau bat egin zen 2016, urtera arte indarrean egon zena. Urte horretatik aurrera, Administrazio Kontseiluko kideen lankidetzari esker, aipaturiko Araua etengabe hobetzeko programa bat ezarri zen, eta horrek ekarri du urtez-urte arau berri bat onartzea.
Alabaina, 2019an ez da onartu 'Gasteizen Etxebizitzak Birgaitzeko Laguntzak Arautzen dituen Araua', eta horren ondorioz, aurkeztu diren laguntza-eskaerak izapidetu gabe geratu dira. EH Bilduk, 21 Zabalgunearen inguruko azken gertaerak egiaztatu ondoren, sozietate publikoa modu ordenatuan desegitearen aldeko apustua berretsi du. Hala eta guztiz ere, eta jardunean dagoen bitartean, sozietate publikoari Gasteizen etxebizitzak eta
egoitza-eraikinak birgaitzeko laguntzak arautzen dituen 2018ko araua luzatzeko eskatzen dio, 2019ko urtarrilaren 1etik aurrerako ondorio eta urte honetarako 2,5 milioi euroko zuzkidurarekin.
Lehen ariketa gisa, ADIFi eskaria egitea aztertzen ari da EH Bildu, eta bide horrek aurrera egiten ez badu, Aldaialde HLHI eraikitzea eragozten duen lurperatzearen egungo Informazio Azterlana baztertzeko eskatuko du EH Bilduk Madrilgo Diputatuen Kongresuan
Amancay Villalba, EH Bilduko zinegotzia: “Gasteizek ez ditu ordainduko Zaldibarko zabortegiaren kudeaketa txarraren ondorioak. Ez dugu Gardelegi eskainiko gure lurzoruak kutsatzen dituzten eta osasun publikorako kaltegarriak izan daitezkeen hondakinak hartzeko”
Ogasuneko eta Giza Baliabideetako zinegotziaren instrukzio berri batek jarduteko irizpide berriak ezartzen ditu hutsik dauden plazak betetzeko, eta, horietan, ordezkapenak egiteko epeak 48 ordutik 11 egun naturalera luzatzen dira
Lurralde eta Klima Ekintzaren Sailetik datorren espediente batek agerian uzten du Aldaialde HLHIko obrak ezingo direla gauzatu lurperatzeari buruzko informazio-ikerlana baztertu arte.