Araba
Aurreko otsailaren 14an, EH Bildu-k eta Elkarrekin Araba-k Erriberagoitiko alkatearen agerraldia eskatu zuten Gizarte Ongizate Batzordean, Pobesko udalerrian adineko pertsonentzako egoitza bat egongo zen eraikinaren egungo egoeraren berri eman zezan.
Agerraldia joan den ostegunean, hilaren 28a, iritsi zen, baina EH Bildu-k "onartezintzat" jo du Batzar Nagusien egoitzan Berganza jaunaren jarrera. Hori dela eta, ostegunean bertan, EH Bildu-k berriro erregistratu du, Elkarrekin Arabarekin batera, Gizarte Ongizate Batzordean agertzeko eskaera, Arabako herritarren ordezkarien aurrean eman nahi izan ez dituen azalpenak eman ditzan. "Diru publikotik ehunka mila euro gastatu diren proiektu honetarako behin betiko konponbidea eskatzen dugu. Ahalik eta lasterren kudeaketa publikoko baliabide sozial bat martxan jartzea eskatzen dugu, hori baita inbertsio hori errentagarri egiteko aukera justu eta legal bakarra. Azkenik, EAJ-ri dei egiten diogu gaiaren inguruan kartak har ditzan eta bere alkateari eska diezaion Monopolyan jabetza publiko batekin jokatzeari utz diezaion eta Foru Aldundiak aipatutako errekurtsoa eraikin horretan kokatzeko egindako proposamena onar dezan", adierazi du Claudia Venceslao prokuradoreak.
Prentsa ohar batean, EH Bildu-k gogorarazi du egoitza horren eraikuntzaren historia EAJ-ren lardaskeriaren historia dela. Alderdi horretako alkateak 2012an 27 plaza zituen adineko pertsonentzako egoitza bat diru publikoarekin eraikitzea erabaki zuen. Zerbitzu eta Gizarte Prestazioen Zorroari buruzko dekretuan oinarrituta, egoitzetako eskumena forala da, eta, beraz, egoitza hori eraikitzen hasi zirenean, bertako alkate Berganza jaunak bazekien legez proiektu hori ez zela bere eskumena. 2017an, Udalak uko egin zion proiektuaren zuzeneko kudeaketari, eta erabaki zuen esku pribatuetan uztea obren amaiera eta egoitzaren kudeaketa. Ondoren, eraikin hori egoitza-zentro izatetik etxebizitza komunitario izatera igaro zen, askoz ere plaza gutxiagorekin. Enpresa esleipendunak proiektua utzi du, eta beraz, eraikinak urteak daramatza itxita. "Hau da, Berganzo jauna bere eskumenekoa ez zen eta kudeatu ezin zuen proiektu batean murgildu zen, Erribera Goitia udalerriko bizilagunen milaka euro xahutuz", salatu du Venceslaok.
Hori guztia berez zentzugabekeria ez balitz, ostegun honetan bertan Gizarte politiketako diputatuak Batzorde horretan bertan adierazi zuen Foru Aldundiak Erriberagoitiko alkateari irteera bat eskaini ziola Pobeseko eraikinerako, adimen urritasuna duten adinekoentzako arreta-zentro bat irekitzeko. Hala ere, eta guztien harridurarako, Sola jaunak adierazi zuen Bergako alkateak uko egin ziola eskaintzari. "Hainbat urteren ostean, eraikin huts eta itxi batekin egin dugu topo, herriko bizilagunen mesedetan baino, botoak irabazteko asmoa duen alkate baten burugogorkeriagatik", deitoratu du prokuradoreak.
Amaitzeko, EH Bildu-k azpimarratu nahi izan du Erriberagoitiko alkateak jarrera "onartezina" izan zuela agerraldian, eta ez zuela erantzun nahi izan egindako galderetako bakar bat ere, informazioa ez zekiela eta biltzeko denbora behar izan zuela esanez. "Behin betiko konponbidea eskatzen dugu Pobeseko 3.adineko erresidentziarako, eta eskatzen dugu ahalik eta lasterren martxan jar dadila kudeaketa publikoko gizarte-baliabide bat eraikin horretan", adierazi du Venceslaok.
EH Bildu-k 120 milioi euro baino gehiagoko funts bat sortu du Foru Aldundiaren baliabide propioekin, krisi soziosanitarioak eragindako gastu larrienei aurre egiteko. Horrela, EH Bildu-ren arabera, lehen fase batean, 2020ko udan, lurraldeko sektore sozial, ekonomiko eta kolektibo ahulenen beharrei aurre egitea ahalbidetuko da.
Ohiz kanpoko funts horrekin, EH Bildu-k lau finantzaketa-lerro proposatu ditu, diru gehien Gizarte Zerbitzuetan jarriz: 39 milioi arlo horretako talka-plan baterako. Beste 35 milioi euro arlo sozioekonomikoko talka-plan baterako izango lirateke, 30 milioi toki-erakundeen finantzaketaren murrizketa arintzeko eta, azkenik, 15 milioi euro ez-ohiko gastuetarako.
EH Bildu-k gogorarazi duenez, Foru Aldundiak ez du larrialdi plan horri aurre egiteko baliabiderik, baina dairu kopuru hori lortzeko hiru multzo proposatu ditu: gastuen egoera sakona berrikustea -27 milioi-, diruzaintzako gerakina -45 milioi- eta zorra -50 milioi-. Hori guztia Jaiki Araba planaren barruan egin du, hil honetan aurkeztu den larrialdi instituzionalerako planaren barruan, eta politika publikoak krisi sozioekonomiko eta sanitario berrira ahalik eta lasterren egokitzea du helburu.
Gizarte Zerbitzuei dagokienez, Kike Fdz de Pinedo EH Bildu-ren Arabako Batzar Nagusietako bozeramaileak esan du zerbitzu hauek “guztiz ahaztuta" daudela, aste honetan bertan EAJ-ren eta PSE-ren Gobernuaren berreskuratze planaren aurkezpena ikusi den bezala. Arlo honetako jarduera-ildo nagusiak egoitzetako, eguneko zentroetako edo okupazio-zentroetako plantillak indartzea, kontziliaziorako laguntza gehiago ematea (guztira zortzi milioi) edo gizarte-prestazioak indartzea izango lirateke.
"COVID 19-aren krisiak egoera tamalgarria utzi du baliabide sozial publiko eta pribatuetan: alarma sozio-sanitario honek gure babes sozialeko sarearen oinarri guztiak ikaratu ditu. Oinarri oso ahulak ditu, prekarizazioa ugari da eta pribatizazio urteen ondorioak ageriko dira", salatu du bozeramaileak.
Euskalgintza, hirugarren sektorea eta denbora librea
EH Bildu-k aurkeztutako plan sozioekonomikoa "asmo handiko" plana da, eta beste laguntza-plan batzuetan sartzea zaila den hiru sektoretan enplegua mantentzeko plan berezi bat egitea du ardatz: euskalgintza, hirugarren sektorea eta aisialdiaren eta denbora librearen sektorean zentratuko da. Horretarako, Fdz de Pinedok milioi eta erdiko laguntzarekin enplegua sortzearen alde egiten du laneratzeko zailtasunak dituzten sektoreetan, hala nola, gazteak, emakumeak, migratuak, desgaitasun funtzionala dutenak eta 55 urtetik gorakoak. Horretarako, kontratazio mugagaberako laguntza zuzenen alde egiten du (beste milioi eta erdi), bai eta enplegu-nitxo berrietarako prestakuntza- eta gaikuntza-programen alde ere, hala nola zainketetarako eta ekonomia berderako.
Bestalde, industriarentzat, EH Bildu-k berrikuntzarako laguntzak -hiru milioi- eta ekintzaileentzako laguntzak -bi milioi- proposatu ditu. Baina krisi soziosanitario honek ere argi utzi du tokikoa sustatu eta bultzatu behar dela; horregatik, EH Bildu-k aurkeztutako funtsaren diruaren zati bat hurbileko merkataritza suspertzeko plan batera bideratuko litzateke, tokiko saltoki horietan kontsumitzeko bonoekin batera.
Halaber, diruaren zati bat Araba Biziberritu planera bideratzea planteatu du, bi multzotan banatuta: turismoa eta ardoa ardatz dituen Arabako Errioxarako plan berezi bat, eta despopulazioaren aurkako plan bat Mendialdea, Añana eta Trebiñurentzako, oinarrizko azpiegituretan, garapen komunitarioan, etxebizitzan eta ekonomia endogenoan inbertsioak egitea planteatzen duena. Turismoak (bi milioi) eta Trantsizio Agroekologikoak (beste bi milioi) ere diru partidak izango lituzkete.
Arabak behar duen beste trantsizio bat energetikoa da, eta, horregatik, funtsaren zati batek klima-aldaketaren aurkako borroka izango du helburu: EH Bildu-k ingurumenaren atalerako proposatzen duen sei milioitik bi milioi bertara bideratuko lirateke.
Azkenik, kulturaren alorrean, EH Bildu-k hiru milioien aldeko apostua egin du, sorkuntzari laguntzak emateko, kultura-industriei laguntzeko eta kultura-bonuak sustatzeko.
Elkarrizketa da ardatz nagusia
Fdz de Pinedok Arabarako funts horren sorreraren aurkezpenean gogorarazi duenez, Foru Gobernuak elkarrizketari eta lankidetzari behin eta berriz uko egin ostean, EH Bildu-k lan hori egin du azken asteetan.
"Elkarrizketa eta kontraste sozial lana egin dugu diagnostiko ahalik eta zehatzena egiteko, horrela gastua bideratzeko neurri zehatzak zehaztu ahal izateko", azaldu du bozeramaileak.
"Ezin ditugu 2008ko akatsak errepikatu: ezin dugu inor atzean utzi. Arabak baliabide gehiago behar ditu beharrei aurre egiteko", esan du Fdz de Pinedok.
Araiako ikastetxe publikoak ere birgaitze energetikoari ekin dio
Claudia Venceslao: "Behin betiko konponbidea eskatzen dugu Pobeseko 3.adineko erresidentziarako, eta eskatzen dugu ahalik eta lasterren martxan jar dadila kudeaketa publikoko gizarte-baliabide bat eraikin horretan"
Proposamen hori egiteko, EH Bildu-k diagnostiko fase bat egin du hainbat astetan Arabako eragile nagusiekin. | Kike Fdz de Pinedo: "Ezin ditugu 2008ko akatsak errepikatu: ezin dugu inor atzean utzi. Arabak baliabide gehiago behar ditu beharrei aurre egiteko”
Foru Gobernuak ezarri nahi duen %25eko murrizketaren aurrean, salbuespen gisa datozen urteetan diru-bilketaren jaitsiera hori atzeratzea edo zatikatzea proposatu du, betiere adostuta eta borondatez. Banakako eta borondatezko funts bat sortzea ere proposatu du, Arabako Foru Aldundiak toki-erakundeei egiten dien ekarpenaren murrizketa inoiz ez %5etik gorakoa izateko.