EH Bilduk biosferaren lehen erreserba sortzea bultzatuko du Araban, zehazki Zadorrako ipar arroan. Guztira 950 km2 ditu, eta 14 udalerri eta 275.000 biztanle biltzen ditu. Espainiako Estatuan biztanle gehien dituen biosfera-erreserba izango litzateke, eta ezaugarri horietako bakarretakoa, erreserbaren eremuaren barruan Gasteiz bezalako tamaina ertaineko hiri bat sartzen baitu.
Eva Lopez de Arroyabe Arabako ahaldun nagusigaiak eta Rocio Vitero Gasteizko alkategaiak azaldu dute proposamena, Amancay Villalba EH Bilduko zinegotziarekin batera. Izendapen horren helburua giza jardueren eta lurraldearen kontserbazio naturalaren arteko oreka bilatzea da. Gaur egun, horrelako 700 gune baino gehiago daude munduan, eta horietako bi Euskal Herrian daude.
Arabako Lautadako Biosferaren Erreserbaren kasuan, proposamenak planteatzen dituen berrikuntzen artean honako hau dago: kontserbatu beharreko eremua ez dagoela erdigunean, baizik eta periferian. Izan ere, haren mugak ingurumen-balio handikoak dira eta honako hauek dira: Gasteizko mendiak, Arrato, Urkiola eta Entzia mendilerroak, Gorbeia eta Aizkorri-Aratz parke naturalak eta Iturrietako mendiak. Erreserbaren barruan dauden intereseko leku naturalen artean, honako hauek nabarmendu behar dira: Gasteizko eraztun berdea, Salburuako hezeguneak eta Zadorrako eta bertako urtegietako kontserbazio bereziko eremuak, Arabako lautadako hariztiak eta Aldaiako mendiak.
“Nazio Batuek askotan onartu dute jasangarritasunaren erronka hirietan jokatzen dela, eta horregatik uste dugu larrialdi klimatikoaren erronkari aurre egin behar zaiola horrelako tresnak erronka horietara egokituz”, Rocio Viterok nabarmendu duenez. Alde horretatik, abantailak azpimarratu ditu, tokiko jasangarritasuna modu integralean heltzeko aukera emango baitu, ekosistemak eta biodibertsitatea kontserbatzearen eta mantentzearen ikuspegitik zein ikuspegi sozioekonomikotik landuz. Izan ere, gai horrek ez ditu aintzat hartzen balio naturalak ezartzera mugatzen diren beste figura batzuk. Viterok nabarmendu duenez, ikerketa zientifikoa erakarriko du, turismo jasangarria sustatuko du, nazioarteko proiekzio bat izango da eta espazio horretan lantzen eta sortzen diren produktuak identifikatzeko marka propio bat sortzea ahalbidetuko du.
Bestalde, Arabako ahaldun nagusigaiak nabarmendu du proposamenaren funtsezko alderdi bat tokiko biztanleek eta haien ongizateak funtzionamenduan funtsezko rola bete behar dutela, bai eta kudeaketan aktiboki parte hartu behar dutela ere. Hori dela eta, EH Bilduk proposatu du Erreserbaren kudeaketa patronatu baten bidez egitea, eta patronatua osatzen duten udal guztien parte-hartzea eta erabakitzeko gaitasuna bermatzea, baita tokiko interesa duten beste eragile batzuena ere. Funtzionamendurako, kudeaketa-plan bat eduki beharko da, epe labur, ertain eta luzerako plangintza integratua emango duena eta garapenaren tokiko iraunkortasuna eta iraunkortasun globala handitzeko neurri zehatzak jasoko dituena.