Gasteiz
EH Bildu Gasteizko bozeramailea Miren Larrionek "Gasteizentzako benetako aukera diren proposamen anitz” aurkeztu ditu, “Gasteizen zerga-sistema justu, ekitatibo, errealista eta orekatua eskaintzeko aukera dugu hau, gasteiztarron eskubide ekonomiko eta sozialak bermatuko dituena.
Ekitatearen aldeko apustua da EH Bilduk duen oinarrizko baldintza eta horregatik %2,5ean ezarri nahi ditu Ekonomi Jardueren gaineko Zerga eta Zaborren Bilketagatik ordaindu beharreko Tasa, hori izango baita pertsonen eta enpresen berdinketa ekarriko duen bidea. %2,5a ez da baina, edonola ateratakoa, izan ere, gobernuak planteatzen duen Zergen %4aren eta Tasen %1aren arteko batez bestekoa da. Gauzak horrela, udal gobernuak bilatzen dituen diru-sarrerak bermatuta egongo dira baina pertsonen ahalegina gutxituz eta enpresena arinki igoz.
Zergei dagokienez, eta, zehazki, Ondasun Higiezinen gaineko Zergari dagokionez, EH Bilduk bere nahia mantendu eta berriro ere eskatu du 1.080 euro baino gutxiago kobratzen duten pentsionistek ezin dutela OHZagatik 100 euro baino gehiago ordaindu. Rocio Vitero EH Bilduko zinegotziak uste du “OHZean, oraindik ere, hobetzeko ahalmena dagoela. Horregatik, eta rlo honetan ere, “etxebizitza hutsengatik” Foru Araudian jasota dagoen %50eko gainordaina aplikatzea eskatzen du koalizioak. Hala ere, “borondatezko” eta “zirkunstantzialen” arteko alderaketa egiten du, ez baita berdina nahita etxebizitza hutsik duenaren egoera edo, adibidez, nagusien-egoitza baten dagoen pertsonaren pisu hutsa.
Euskal Herria Bilduk gainera, tasa berri bat sortu nahi du: elektriken eta gasaren multinazionalen Aprobetxamendu Bereziarena. Larrionek dioenez, “diru-sarrerak galtzen ari gara, gero eta gehiago ari delako atzeratzen tasaren ezarketa. Gainera, tasa hau martxan dago jada beste herrialde batzuetan”.
Koalizio independentistak krisi klimatiko eta feministari aurre egingo dion zerga-sistema errealista bat erreklamatu du. Hori dela eta, hainbat proposamen egin ditu, hala nola, datorren Gasteizko Udalbatzan aurkeztuko duena eta erronka fiskalei genero perspektiba batetik erantzun nahi diona delarik. Udal gobernuak gai honetan eskatzen duen sentsibilitatea baino, guk erantzukizuna eskatzen dugu.
Zerga-sistema berdean ere aurrera pausoak eman nahi ditu EH Bilduk eta Larrionek dioenez, “Green den hiri batek, fiskalitate berdea ere behar du izan”. Horregatik Zuhaiztia Babesteko Tasa berri bat proposatu du (jada Vienan martxan dagoena). Honek, zuhaitz bat mozteko aurretik udalari baimena eskatu behar zaiola ezartzen du, eta behin baimen hori izanda, moz daiteke baina, betiere, beste bat landatzeko derrigortasunarekin.
EH Bilduk pertsonen eta enpresen arteko ekitatea bilatzen du. Era berean, gobernuak Zorro Dekretua ez aplikatu izana salatzen du koalizioak, ez baititu Prezio Publikoetara gehitu eta horrek udala bera segurtasun juridiko eza egoeran uzten duelako. Horrez gain, EH Bilduk zerga-sistema orekatu baten aldeko apustua egin nahi du nahiz eta arretaz ibiltzera behartuta ikusten duen bere burua, Herri-Dirubideen Euskal Kontseilua bildu arte.
Gasteizko Udalbatzak arduragabekeria politiko eta demokratikoaz jokatu eta a EH Bilduk planteatutako Salburua-erdigunea-Zabalgana ardatzaren inguruko herritar galdeketaren kontra bozkatu du. Elkarrekin taldeak baino ez du proposamenaren alde egin. PNVk eta PSEk kontra egin dute eta PP abstenitu da hiriarentzako hain garrantzi handikoa den proiektua bertan behera gera dadin ahalbidetuz.
Felix Gonzalez EH Bilduko zinegotziak salatu du Urtaranen gobernuak trabak baino ez dizkiola jarri herritarren parte hartzeari, “Nabarmena da gobernu honek herritar galdeketari dion beldur izugarria. Horregatik ez diote esanguratsua den eta, nolabait, hiriaren gobernantzan herritarren erabakitzeko eta parte hartzeko ahalmena bermatzen duen galdeketa bat aurrera aterako”.
Herritar kontsulta honek Gizarte Kontseiluaren babesa jaso zuen organo honek eratutako txostenean, non, horrez gain, proposamenaren helburuak goraipatzen zituen, “herritarren parte hartzea eta demokrazia zuzena dira tokiko kudeaketa publikoa hobetzeko herramintak” zion txostenak. Eta ez hori bakarrik, Kontuhartzaile Nagusiaren eta Udalbatzaren Idazkaritza Orokorraren informeen babesa ere jaso zuen galdeketak.
Hala ere, Urtaranen gobernuak eta PPk hiritarrei erabakitzeko oinarrizko eskubidea ukatzen jarraitzen dute. Are gehiago, jakinda proiektu honek 2016an onartutako Herritar-kontsulten Araudi Organikoaren oinarriekin bat datorrenean eta nahiz eta duela hiru urte onartu zen oraindik ez den galdeketarik burutu, gobernuaren borondate ezagatik.
Galdeketa hiritarrak bideratzen dituen Gasteizko Udalaren araudiko 13. artikuluaren arabera:
“Udal talde politikoei dagokie erakunde-ekimena. Udal eskumeneko gaien ingurukoa izan beharko du ekimenak, eta, nagusiki, munta bereziko izaera lokaleko gaien ingurukoa, Toki Jaurbidearen Oinarriak arautzen dituen Legean eta Euskadiko Toki Erakundeei buruzko Legean xedatutakoaren ildotik —bost milioi euroko aurrekontua gainditzen duten proiektuak oro joko dira munta berezikotzat—”
Asko dira galdeketa babesten duten txostenak baina, horrez gain, EH Bilduko zinegotzia den Felix Gonzalezek gehitu du, “galdeketa honen burutzea planteatu da oraindik Salburuara ez denean obren lizitaziorik egin, eta, are gutxiago. Hortaz, ez dira oraindik lizitatzaieen aldeko eskubide ekonomikoak sortu eta kontratuaren geldiarazteak ez lukeenean ere kalte-ordainik suposatuko”.
Ana Oregi buru duen sozietate publikoak blokeatuta ditu sozietateak kudeatzen dituen etxebizitzak eta eraikinak birgaitzeko laguntzak, organoa modu ordenatuan desegiteko beharra agerian utziz
Iratxe Lopez de Aberasturi zinegotziak adierazi duenez, udal gobernuak joko eta apustu aretoak ez ugaritzeko hartu beharko lituzkeen neurriei buruzko galdera-sorta bat eramango du hainbat batzordetara
Arabako Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak Madrilgo gobernuari Garoñaren eraispena erreklama diezaioten eskatzen die EH Bilduk, baita Instituzioarteko Mahaia martxan jar dezaten ere
Gobernuak EJZn eskatzen duen %1aren igoera eta %4arena zaborren tasan, EH Bilduk bien arteko bataz bestekoa eskatzen du, %2,5a, pertsonen presio fiskala jaisteko eta enpresa igotzeko