Euskal Herria Bilduk salatu du Airearen Kalitatea Kudeatzeko Plana osoko bilkuran onartu eta urtebetera Udalak ez duela gauzatu oraindik. Are gehiago, azken asteetan Gasteizen airearen kalitateari buruzko datu negatiboak erregistratzen ari direnean.
Ekologistak Martxan taldeak argitaratutako txosten baten arabera, Euskal Autonomia Erkidegoan hainbat aldiz gainditu dira gomendatutako ozono mailak. OMEk dio gehienez 25 aldiz gainditu ahal direla maila horiek kaltegarriak izan gabe, baina Amancay Villalba EH Bilduko zinegotziak salatu duenez, "UPV/EHUko Farmazia Fakultateko erregistroetan 29 aldiz gainditu dira gomendatutako gehienezko mugak, eta hori arriskutsua da herritarren osasunerako".
2019ko martxoko udalbatzan onartu zen, aho batez, plan hori egitea eskatzen duen mozioa, bai eta hiri-atmosferaren kutsaduragatik jarduteko udal-protokoloa eta herritarrei informazioa denbora errealean emateko protokoloa sortzea ere, osasuna babesteko ezarritako mugak gainditzen direnerako. EH Bilduk salatu duenez, gaur egun, gauzatu gabe jarraitzen dute, eta, horregatik, hartutako konpromisoak bere gain hartzea eta jardutea eskatu dio gobernuari.
Inguruan ustelkeriagatik eman diren azken epaien larritasunak eta ustelkeriari aurre egiteko mekanismo independente eta eraginkorrak martxan jartzeko itxurazko gogorik ezak sortutako alarma sozialaren aurrean, EH Bilduk mozio bat aurkeztu du hurrengo osoko bilkurara eramateko. Mozio horretan, Udalari eskatuko dio EAEko ustelkeriaren aurkako Fiskaltza sortzeko. Era berean, Eusko Jaurlaritzari eskatzen dio Fiskaltza horrek eman dezala diru publikoa bidegabe eta legez kontra erabiltzearen aurka borrokatzeko behar duen guztia.
Mozio horren bidez, EH Bilduk osoko bilkurak Eusko Jaurlaritzari eskatzea Ertzaintzaren ustelkeriaren aurkako unitate espezializatu bat sor dezala nahi du, eta, EAEko Legebiltzarrak 2019ko otsailaren 28an onartu zuen bezala, berehala handitu ditzala Ertzaintzak ustelkeria-delituen aurka erabiltzen dituen baliabide materialak eta giza baliabideak, eta handitu dezala horiek ikertzen diharduten agenteen kopurua, behar den prestakuntza eta kualifikazioa emanez.
Era berean, EH Bilduk Eusko Legebiltzarrean aurkeztuko duen mozio horrek "jardunbide egokien eta ustelkeriaren aurkako bulegoa sortzeko lege-proposamenaren" tramitazioa bizkortu eta ez luzatzea bilatzen du, lege hori XI. legealdi hau amaitu baino lehen onartu ahal izateko. 2019ko ekainean, Arbitraje Batzordeak aurkeztutako errekurtsoei buruzko erabakia argitaratu zuen, eta lege-proposamena Legebiltzarrera bidali zuen, zehazki, Erakunde, Segurtasun eta Gobernantza Publikoaren Batzordera. Ordutik, lege-proposamena blokeatuta dago EAJ-PNV buru duen batzorde horretan, eta ez da inolako urratsik egin haren izapidetzea suspertzeko.
Alkatearen agerraldia
EH Bilduk ustelkeriarekin lotutako jarduera guztiak bertan behera uztea eskatu du. Gorka Urtaran alkateak Stoaren kontratuari eta Miñaoko Parke Teknologikoaren handitzeari buruzko azalpen zehatzak eman zitzan eskatu zuen agerraldian egin du hori, eta Felix Gonzalez eh bilduko zinegotziak berariaz aipatu du De Miguel kasua gaitzesteko epaia: "Kontratu horretan oinarritu ziren Miñanoren sektorizazioa eskatzeko. Atzera egingo duzue? Azaroan, oposizio osoak PPren mozio baten aldeko botoa eman zuen, eta lursail horiek desklasifikatzeaz ere hitz egin zuten. Guretzat Stoako kontratuan oinarritutako lan guztiak alde batera utzi behar dira". Gainera, "Handitzeko bide hori ixteko garaia" dela berretsi du, "osoko bilkuraren gehiengoa kontra duelako".
Gainera, EH Bilduk Koldo Ochandianorekin dagoen lan harremana etetea eskatu du, "Ulertezina da 'azeria oilategian' mantendu nahi izatea", izan ere, EH Bilduko zinegotziak adierazi duenez, epaian frogatutako delituek ABBko kide ohiaren -2019an berriro ere Parke Teknologikoan onartua izan zena- eroskeria eta prebarikazio delituak jasotzen dituzte. “EAJko jendea daukazue EAJk zuzendutako administrazioetatik dirua jasotzen” salatu du Gonzalezek.
Euskal Herria Bilduk mozio bat erregistratu du gaur urtarrileko osoko bilkurarako; mozio horren bidez, udalbatza osoari eskatzen dio neurriak har ditzala berdintasunean oinarritutako gizarte feminista baten bidean aurrera pausoak ematen jarraitzeko. Horretarako, ezinbestekoa da genero-inpaktuari buruzko txostenak jasotzea udal-gobernuak erabakitzen edo proposatzen dituen plan edo arau-aldaketa orokor guztietan.
Amancay Villalba zinegotziak aurreratu duenez, EH Bilduk legegintzaldi honetarako ezarri duen erronka nagusietako bat da zisheteropatriarkatuari aurre egitea eta gizonen eta emakumeen arteko berdintasun eraginkorrerako bidean aurrera egitea, "Ikuspegi feminista era trasnbertsalean sartu behar da ekintza politiko, plan eta programa guztietan. Hori da legealdi honetarako proposatzen zaigun erronka handietako bat; aitortzen dugu ez dela lan erraza, baina badakigu premiazko zeregina dela".
Halaber, EH Bilduko zinegotziak salatu duenez, "Gizartea larrialdi feminista egoeran dago, eta horrek modu geldiezinean jokatzera eta gure erantzukizunak alde batera ez uztera behartzen gaitu". Izan ere, eta Villalbaren esanetan, "legez derrigorrezkoa ez izateak ez du esan nahi gomendagarria eta beharrezkoa ez denik horrelako neurriak hartzea".
Bestalde, Rocio Vitero EH Bilduko zinegotziak transbertsalitatearen kontzeptua azpimarratu du, eta azaldu duenez, alderdiak urtarrileko osoko bilkurarako erregistratu duen mozioak "udal gobernuari eskatzen dio Berdintasun Zerbitzuak erabaki bat har dezala, etorkizunean onartzen edo proposatzen diren arau-aldaketa partzialetan genero-eraginari buruzko txostenak egitearen komenigarritasunari buruz. Hitzetatik ekintzetara garaia da, eta hori da, hain zuzen ere, herritarrek eskatzen digutena".
Viterok HAPOren erabilera tertziarioaren harira emandako arauen aldaketa bat jarri du adibidetzat, egun, udal-gobernua egiten ari dena, partzelak jabetza pribatuko egoitza-erabileretarako moldatuz -adineko pertsonentzako egoitza pribatuak, alegia-. "Nork egiten du lan zaintzaren sektorean? Emakumeak. Zein lan-esparrutan dago prekarietate maila handienean? Emakumeak nagusi diren zaintza-lanaren esparruan. Horregatik, eremu batean aldaketa partzialak egiteko erabakiek -teorian kalte egiten ez duen neurria- eragin zuzena dute gizonen eta emakumeen artean”. Eta, horrez gain, “beharrezkoa da esparru arautzaile berri bat dakarten erabaki guztiek edo funtsezko aldaketak dakartzaten erabaki guztiek genero-eragina jasotzea berdintasun errealean aurrera egiteko”.
EH Bilduk, 2020ko urtarrilaren 3an, langile bat hil den zorigaiztoko lan-istripua gertatu eta egun batera, Adierazpen Instituzional bat erregistratu du, non Gasteizko Udalari eskatzen dion "lan-prekarietateari aurre egiteko eta lan-istripuak saihesteko, kosta ahala kosta eta guztiaren gainetik” neurriak har ditzan.
Era berean, dokumentu horrek Udalari eskatzen dio gertatutakoagatik atsekabea adierazteko eta doluminak helarazteko hildako langilearen senide, lagun eta lankideei. EH Bilduko bozeramailea Miren Larrionek, langilearen familiari babesa adierazteaz gain, lan egiteko deia egin die erakundeei, ezbehar hau errepika ez dadin: "EH Bildutik gure elkartasun eta babesa adierazi nahi diegu hildakoaren gertukoei. Erakunde publikoetatik lan arriskuen prebentzioan lanean jarraitu behar dugu, eta lan prekarietateari aurre egin. Lehentasunezko gaia da hau".
EH Bilduren ustez, ezinbestekoa da lan-osasunari eta laneko segurtasunari buruzko kanpainak bultzatzen jarraitzea, bai eta laneko arriskuen prebentziorako arauak bete daitezela eskatzea ere, batez ere lan-prekarietate argia dagoenean. Halaber, Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailari eta Osalani eskatzen zaie heriotzaren inguruabarrak argitu ditzatela, familiari informazioa emateko.
Adierazpen Instituzionala Udalaren osoko bilkurari atxikitzeko eskaera batekin amaitzen da, istripua salatzeko egiten diren ekimen guztietan partaide izan dadin, herritarrak horietan parte hartzera animatuz, eta hildakoaren familiari elkartasuna eta babesa adieraztera.
EH Bilduk egiaztatu duenez, EAJk eta PSEk udal aurrekontuaren proiektuari aurkeztutako zuzenketek milioi bat euro inguruko igoera jasotzen dute gastu osoan. Funtsean, OHZ -Ondasun Higiezinen gaineko Zerga- eta EIOZaren -Eraikuntza, Instalazio eta Obren gaineko Zerga- diru-sarreretan oinarritzen da 800.000 eurotik gorako hazkundea, bai eta bide-garbiketako zerbitzuaren kontratuaren gastu murrizketan ere, lizitazio-prozesua hutsik geratu izanaren ondorio zuzena baita.
Horrela, gobernuko alderdiek oposizioko taldeei jakinarazi ez dieten kontabilitatearen udal-zerbitzuaren birkalkulu berria baliatu dute, hauei garaiz eta modu egokian zuzenketetan erabili ahal izateko aukera ukatuz. "Normala da gobernuko alderdiek proiektua zuzentzea, izaera teknikoko zuzenketa batzuekin. Baina hau askoz haratago doa, hau da gobernuaren aurpegia salbatzen saiatzea aurrekontuak jaso dituen kritiken aurrean, ez dielako herritarren eskaerei erantzuten", azaldu du Miren Larrion EH Bilduko udal bozeramaileak.
Izan ere, iragarritako zuzenketetako batzuk Gizarte Kontseiluak Ogasun Batzordean egindako agerraldian eginiko eskaerei erantzuten diete. "Kezka horiek, aurretik, ez zuten islarik EAJ eta PSEren aurrekontu proiektuan, gerora erreakzionatu egin behar izan baitute, eta diru sarreren aurreikuspen berri bat atera dute", azpimarratu du Larrionek.
EH Bilduk zuzenketa epe berri bat ireki dadin eskatuko du bozeramaileen batzordean, udal talde guztiei gobernuak darabilen diru-sarreren aurreikuspen berria txertatzeko aukera emango diena.
Proiektua, jada esleituta zegoena, Florida kaleko 28. eraikinerako pentsatuta zegoen, baina EIT negatiboa du, gobernuak, jabe nagusia izan arren, konpondu ez duena.
Miren Larrion, EH Bilduko bozeramailea Gasteizko Udalean
Rocio Vitero: "Terrazen tasaren salbuespen proposamena ez da nahikoa, alde batera uzten duelako terrazarik ez duen ostalaritzaren zatia, hain zuzen ere, kaltetuena. Sektore osora iritsiko diren laguntzak behar dira".
Aldaialde HLHI eraikitzeko premiazko irtenbidea eskatu du EH Bilduk alkatearen agerraldian, ikastetxeko familiek gehiago itxaron behar ez izateko.